تحلیل حس چشایی در آثار مولوی
- سال انتشار: 1392
- محل انتشار: فصلنامه ادبیات عرفانی، دوره: 5، شماره: 9
- کد COI اختصاصی: JR_JMLK-5-9_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1038
نویسندگان
دانشجوی دکتری زبان ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا
چکیده
حس چشایی یکی از پرکاربردترین حواسی است که در آثار مولوی برای نمایاندن تمامی ساحتهای مادی و روحانی استفاده شده و واژههای دیگری از خانواده آن در بازتاب این معانی به شاعر یاری رسانده است. نوع زندگی صوفیه و توجه بیش از حد آنها به تقلیل طعام، جوع، روزه، اجتناب از کسب و بها دادن به نظریه توکل، سبب توجه مولوی به حس چشایی شده است. در این پژوهش، افزون بر تحلیل حس چشایی، موارد درآمیزی این حس با حواس دیگر (بصر و سمع) بررسی میشود. خاستگاه حسامیزی به یکی از اصول اساسی تفکر اشاعره- تصرف خداوند و نفی علیت- بازمیگردد و در زبان مولوی صبغه ممتازی دارد. این ایماژ شاعرانه در مثنوی و دیوان شمس بازتاب تلقی ویژه و هنری مولوی از حواس ظاهر و باطن است که البته با جهانبینی غیبمدار او ارتباط دارد. مولوی برای هر چیزی که در عالم هست، متناظری غیبی پیش روی میگذارد؛ از اینرو، در برابر حواس ظاهری، شکل راستینی از حواس باطنی و غیبی وجود دارد. حواس ظاهر و باطن چونان محورهای نظام فکری مولوی در آثار وی با شیوههای گونهگون و چشماندازهای متمایز مطرح میشوند. از نظرگاه مولوی، ادراکات نفسانی (شنیدن، دیدن، چشیدن و جز آن) در مرحلهای از معرفت نفس، امتزاج حاصل و یکسان عمل میکنند و به نوعی وحدت قوا میرسند.کلیدواژه ها
مولوی, حسامیزی, حس چشایی, حواس باطنی, حواس ظاهریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.