حسن ایزدی - کارشناسی ارشد مهندسی مواد و متالورژی- گرایش جوش، دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران
رضا مساجدی - کارشناس مدیریت صنعتی، شرکت ایران خودرو

فرایند جوشکاری مقاومتی نقطهای یکی از متداول ترین و قدیمی ترین روشهای جوشکاری الکتریکی است که امروزه به صورت گسترده در صنایع مختلفی به ویژه صنایع خودروسازی، هوافضا، الکترونیک و برخی بخشهای هستهای، جهت اتصال ورق های فلزی مورد استفاده قرار می گیرد. بطوریکه در ساخت بدنه یک خودرو بالغ بر حدود بین 2000 تا 5000 جوش نقطهای دارد. کنترل کیفیت جوش نقطه ای بر اساس استانداردهای بین المللی انجام می گیرد که غالبا با تخریب نمونه ها همراه است. استفاده از روش مخرب در کنترل کیفیت جوش های نقطه ای ایجاد شده روی قطعات مختلف و یا بدنه های کامل خودرو هزینه زیادی دارد. که در صورت کنترل کیفیت این نقاط با استفاده از روش غیرمخرب و فروش قطعات جوش داده شده، صرفهجویی خواهد شد. بر این اساس باید روشی غیرمخرب جهت ارزیابی و کنترل جوش های نقطه ای به کار گرفت. یکی از این روشها، آزمون غیرمخرب فراصوتی (ultrasonic) است که در این پروژه با موفقیت برای بررسی مورد استفاده قرار گرفته است. امواج فراصوتی قطر دکمه جوش را که شاخص مهم در کیفیت جوش است را مورد ارزیابی قرار میدهند. در این پژوهش تعداد زیادی جوشهای نقطه ای سالم و معیوب ساخته شده است و این نمونه ها توسط روش غیر مخرب فراصوتی و روش مخرب تست کشش-برش آزمایش شدند. نتایج حاصل از این آزمایشها نشان داد که آزمون فراصوتی قادر است به خوبی جوش های معیوب را تشخیص دهد و نتایج آن نیز در خط تولید نیز باعث بهبود در روش آزمون گردیده است.

جوشکاری مقاومتی نقطه ای، دکمه جوش، امواج فراصوتی، صنایع خودروسازی.