مکان یابیQTLهای عملکرد و اجزای عملکرد دانه در لاین های خالص حاصل از تلاقی ارقام روشن و فلات گندم نان (Triticum aestivum L.) در شرایط کم آبی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه بیوتکنولوژی کشاورزی، دوره: 8، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JOAGK-8-1_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 567
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم درانی نژاد

دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات و عضو انجمن پژوهشگران جوان دانشگاه شهید باهنر کرمان

قاسم محمدی نژاد

دانشیار اصلاح نباتات، قطب علمی تنش های محیطی در غلات، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان

بابک ناخدا

استادیار اصلاح نباتات، بخش فیزیولوژی مولکولی، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، کرج.

چکیده

با هدف شناسایی نواحی ژنومی مرتبط با عملکرد و اجزای عملکرد دانه در گندم نان در شرایط  کم­آبی با استفاده از روش مکان­یابی فاصله­ای مرکب جامع (ICIM )، 305 لاین خالص نسل F8 گندم حاصل از تلاقی ارقام روشن و فلات به همراه چهار شاهد روشن، فلات، مهدوی و شاه پسند در قالب طرح آگمنت بررسی شدند. به­منظور اعمال تنش، آبیاری در مرحله سنبله­دهی قطع گردید و عملکرد دانه به­همراه برخی صفات زراعی مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین لاین­های مورد مطالعه از نظر تمامی صفات موردنظر تفرق قابل توجهی وجود دارد. نقشه ژنتیکی با استفاده از 808 نشانگر دارت ایجاد شد. طول نقشه 69/5395 سانتی­مورگان با متوسط فاصله 7سانتی­مورگان بین نشانگرهای مجاور بود. در مجموع تعداد 24 QTL روی 13 کروموزوم مختلف برای 12 صفت با اثر افزایشی مکان­یابی شد. چهار QTL، ضریب تبیین بالای 10درصد داشتند. مکان ژنی qAL6A به عنوان یک QTL بزرگ­اثر برای صفت طول ریشک شناسایی شد که به تنهایی 24/26 درصد از تنوع فنوتیپی این صفت را توجیه کرد. 15/17 درصد از واریانس فنوتیپی صفت طول پدانکل توسط qPL4B توجیه شد. این QTL با یکی از QTLهای کنترل­کننده صفت طول غلاف برگ پرچم در موقعیت کروموزومی تقریبا یکسان قرار داشت، این امر  می­تواند ناشی از اثر پلیوتروپی یا به­دلیل پیوستگی ژن­های کنترل­کننده دو صفت باشد. نواحی ژنومی بزرگ­اثر مرتبط با عملکرد و اجزای عملکرد دانه در شرایط کم­آبی پس از تعیین اعتبار می­تواند در برنامه­های اصلاحی و انتخاب به کمک نشانگر برای ایجاد ارقام پرعملکرد و متحمل مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها

تنش رطوبتی, گندم نان, QTL

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.