محمد حسین ملایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مسعود اسدی فوزی - دانشیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
محمدرضا محمدآبادی - استاد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مهدیه منتظری - دانشجو دکتری ژنتیک و اصلاح دام، گروه علوم دامی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان

فاکتور رشد شبه انسولین یک (IGF-I) ساختار مشابهی با هورمون انسولین دارد. این هورمون که به وسیله ژن IGF-I کد می­شود نقش مهمی در رشد و نمو بافت­های مختلف بدن دارد. این تحقیق به منظور بررسی چند شکلی این ژن و ارتباط آن با ارزش اصلاحی صفات تیپ تولد، وزن تولد و وزن الیاف در بز کرکی راینی انجام شد. بدین منظور از رکوردهای 13020 حیوان مربوط به 336 پدر و 3617 مادر استفاده گردید. جهت آنالیز ژنتیکی صفات مورد بررسی از مدل حیوانی یک متغیره و نرم­افزار ASReml استفاده شد. جهت بررسی اثر چند شکلی ژن IGF-I بر روی ارزش اصلاحی برآورد شده برای صفات مورد بررسی تعداد 94 راس از گله ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد بز کرکی راینی انتخاب و خون­گیری بعمل آمد. واکنش زنجیره­ای پلیمراز جهت تکثیر قطعه 363 جفت بازی اگزون 4 ژن IGF1 انجام گرفت. سپس ژنوتیپ حیوانات با استفاده از روش PCR-RFLP تعیین شد. در این تحقیق سه ژنوتیپ AA، AB و BB با فراوانی­های ژنوتیپی 22/0، 65/0 و 13/0 مشاهده گردید، اما بین این ژنوتیپ­ها و صفات تولیدی و تولید مثلی مورد بررسی رابطه معنی­داری مشاهده نشد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می­دهد که در جمعیت مورد بررسی از نظر جایگاه ژنI  IGF- تنوع قابل ملاحظه­ای وجود دارد اما با توجه به تعداد کم نمونه­های مورد استفاده در این تحقیق، پیشنهاد می­گردد جهت بررسی ارتباط بین این تنوع ژنتیکی و صفات مورد بررسی از نمونه­های بیشتری استفاده گردد. 

ژن IGF-I, ارزش اصلاحی, PCR-RFLP, بز کرکی راینی