احمد افشاریان - دانشجوی مقطع دکتری، گروه علوم دامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
محمدرضا نصیری - استاد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
اسماعیل ابراهیمی - دانشیار، گروه بیومدیکال مولکولی، دانشگاه آدلاید استرالیا.
علی جوادمنش - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

شناسایی ویژگی های ژنتیکی تمساح پوزه کوتاه ایرانی (گاندو)، در برنامه ریزی مدیریتی به منظور حفاظت و نگهداری آن نقش بسیار مهمی دارد، لذا این پژوهش با هدف، بررسی ژنتیکی کروکودیل پوزه کوتاه ایران بر اساس مطالعه جمعیتی نواحی ثابت و متغیر ژنوم میتوکندری انجام گردید. بدین منظور، 12 نمونه بافت پوست و خون از سه منطقه مختلف شهرستان چابهار جمع آوری و پس از استخراج DNA، نواحی ثابت و متغییر ژنوم میتوکندری Cyt b و D-loop با استفاده از روش PCR تکثیر گردید. محصولات PCR توالی یابی و سپس آنالیز نتایج با استفاده از نرم افزارهای بیوانفورماتیک و مبتنی بر داده های نوکلئوتیدی و کدون های پروتئینی انجام گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که تمامی نمونه های مورد مطالعه، دارای توالی نوکلوتیدی یکسان هستند و هیچ تنوع ژنتیکی در بین این نمونه ها یافت نشد. نزدیکترین گونه به گاندو، گونه Crocodylus palustris و سپس گونه C. porosus بدست آمد. مقایسه توالی ها نشان دهنده وجود 12 جایگاه پلی مورفیک در بین 1156 جایگاه مورد مطالعه بود و 5 هاپلوگروپ معرفی گردید. لذا، با توجه به عدم مشاهده تنوع ژنتیکی در بین نمونه های مورد مطالعه، استفاده از برنامه های حفاظتی جهت افزایش تنوع ژنتیکی در گاندو امری بسیار ضروری به نظر می­رسد.

تمساح گاندو, تنوع ژنتیکی, درخت فیلوژنتیک, ژنوم میتوکندری