بررسی و نقد دو مانع دگرگرایی خدا در فلسفه صدرایی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های فلسفی، دوره: 12، شماره: 25
  • کد COI اختصاصی: JR_PHILO-12-25_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 454
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عبداله صلواتی

استادیار دانشگاه شهید رجایی

چکیده

خودگرایی اخلاقی غالبا در قلمرو انسانی و ذیل نظریه اخلاقی غایت محور مطرح می­شود. اما پرسش­ها و مولفه­های آن در ساحت ربوبی قابل رصد است. به باور نگارنده، در فلسفه ملاصدرا دو شاهد و قرینه بر خودگرایی خدا وجود دارد که در واقع دو مانع دگرگرایی خداست: این دو مانع عبارتند از: عدم التفات عالی به سافل و بازگشت هر غایت فعلی به فاعل . این شواهد با مفهوم صدرایی عنایت الهی در تضاد است. پرسش پایه این جستار عبارت است از: چگونه می­توان شواهد خودگرایی را با نظریه عنایت الهی و التفات اصیل خدا به دیگری سازگار دانست دستاورد این پژوهش به این قرار است: در پژوهش حاضر، این دو شاهد به عنوان مانع دگرگرایی خدا مورد نقد قرار گرفته­اند و نشان داده شد که خدا نه خودگرا که وجودی دگرگراست و چون خدا کامل­ترین وجود و کامل­ترین کمال است کامل­ترین دگرگراست و بیشترین خیر و منفعت را برای همه محقق می­کند و چون غنی مطلق است، بدون هیچ گونه چشمداشتی بیشترین خیر را برای دیگران تامین می­کند. این نتایج حاصل تحلیل مفاهیمی چون غایت ، التفات ، خودگرایی ، قاعده بسیط الحقیقه کل الاشیاء و تحلیل وجودی اصل علیت است. گفتنی است: این پژوهش مسبوق به پیشینه­ای نیست.

کلیدواژه ها

خدا, خودگرایی, دگرگرایی, قاعده بسیط الحقیقه کل الاشیاء, غایت, ملاصدرا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.