مهدی اکبرنژاد - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام(نویسنده مسئول)
امین ذوالفقاری فر - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام

احسن القصص قرآن کریم، حضرت یوسف(ع) را به عنوان یک الگوی عملی حقیقت و کمال و یک شاخص برجسته­ی جهان آدمیت و تمالک نفسانیت به جهانیان معرفی نموده است. متاسفانه یکی از واقعیت های تلخ تاریخی، وجود روایات ساختگی فراوان در تفاسیر نقلی ذیل برخی آیات این سوره می باشد. در این پژوهش، روایات موجود ذیل آیه­ی 42 سوره مذکور که منشا اختلاف نظر در میان مفسران و مترجمان گشته اند، مورد ارزیابی سندی و محتوایی قرار گرفته است. رهیافت اصلی این پژوهش که به روش کتابخانه­ای صورت گرفته این است که، از مجموع هفت روایات اصلی موجود در منابع شیعی، از نظر سندی تنها یک روایت از میان آن­ها آن هم با ملاحظاتی می­توان گفت موثق است ولی بقیه ضعیف بوده و قابل استناد نیستند. از حیث محتوا نیز، همه­ی آنها علاوه بر مغایرتی که در متنشان وجود دارد، با نص مقدس قرآن کریم و با سیاق آیات سوره، مخالفت آشکار دارند همچنین با موازین عقلی و اعتقادی سازگار نیستند؛ چرا که مقام عصمت این پیامبر بزرگ را که به نیکویی مورد ستایش قرآن است، مخدوش می گردانند. نسبت نسیان شیطانی به انبیاء الهی، نسبتی ناروا و نامقبول بوده که به وضوح نشان از دستبرد جاعلان حدیث و خرافه پردازان در این قصه­ی نیکوی قرآنی دارد.

یوسف(ع), اعتبار سنجی, نقد سندی, تحلیل محتوایی, روایات تفسیری