نظام توپخانه در دوره قاجار
عنوان مقاله: نظام توپخانه در دوره قاجار
شناسه ملی مقاله: JR_HSW-2-2_005
منتشر شده در شماره 2 دوره 2 فصل در سال 1397
شناسه ملی مقاله: JR_HSW-2-2_005
منتشر شده در شماره 2 دوره 2 فصل در سال 1397
مشخصات نویسندگان مقاله:
رضا صحت منش - استادیار گروه تاریخ دانشگاه جیرفت
خلاصه مقاله:
رضا صحت منش - استادیار گروه تاریخ دانشگاه جیرفت
توپ از سلاحهای راهبردی و مهمترین ابزار پشتیبانی نیروهای سوارهنظام و پیادهنظام از اواسط دوره صفوی تا پایان دوره قاجار بود. کاربری این سلاح در دوره قاجار نقش مهمی در کامیابی یا عدم کامیابی ارتش قاجاران داشت. در پژوهش پیشرو با ابزار کتابخانهای و مراجعه به منابع اصلی، سفرنامهها و اسناد، با روش توصیفی تحلیلی، توپخانه دوره قاجار به بحث گذاشته شده و هدف اصلی پاسخ به این سوال است که توپخانه چه جایگاهی در نظام قاجاری داشت با بررسی منابع این فرضیه مطرح شد که کارگزاران قاجاری در صدد بودند با ایجاد نظام جدید، توپخانه و پیاده نظام مدرنی همتراز با نمونههای ارتش اروپایی ایجاد نمایند؛ اما موانع عمدهای در جهت ایجاد توپخانه وجود داشت و چنین تلاشهایی در فرهنگ اجتماعی و سیاسی ایران ناکام ماند. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که در ساختار اجتماعی ایران، سران و سواران ایلی جایگاه ویژهای داشتند و آنان مانع از تشکیل پیاده نظام و توپخانه آتشبار به عنوان رقیبان سوارهنظام بودند. بنابراین، در سراسر دوران قاجار و در جنگهای خارجی سوارهنظام چه از نظر تعداد و چه در ساختار نظام، از اهمیت بیشتری نسبت به توپخانه و پیادهنظام برخوردار بود. چنین ساختی یکی از دلائل اصلی ناکامی ارتش قاجار در رویارویی با ارتشهای روس و انگلیس بود.
کلمات کلیدی: توپ, توپخانه, ارتش, قاجار, سواره نظام
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/864019/