نمادشناسی پرندگان در فرهنگ اسلامی (کتابت مرغ بسم الله )

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: پژوهشنامه گرافیک نقاشی، دوره: 1، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ARJGAP-1-1_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 783
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عفت السادات افضل طوسی

دانشیار گروه ارتباط تصویری، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

ناهید جلالیان فرد

دانشجوی کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

چکیده

خوش نویسی از شریف ترین هنرهای بصری در جهان اسلام است. کتابت آیات قرآن نیز از موضوعات مورد علاقه خوشنویسان محسوب می شود و از این میان کتابت بسم الله الرحمن الرحیم جایگاه والایی دارد. این عبارت مقدس بر سراسر حیات مسلمانان پرتو افکنده است و در همه زندگی آنان حضور دارد؛ بنابراین، در طول دوره های مختلف تاریخی به گونه های متفاوتی در هنر خوش نویسی اسلامی نمودار شده است. یکی از اشکال نگارش این عبارت مقدس، شکل دادن حروف و کلمات آن به فرم پرندگان مختلف است که به مرغ بسمله شهرت دارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط صورت و معنی در اشکال متنوع مرغ بسمله است. بدین منظور، نمادها تحلیل و تفسیر شده و نقوش دردسترس بررسی شده است. به نظر می رسد ریشه کاربرد نمادین پرندگان، مرغ بسمله در آیات و روایات اسلامی است و میان صورت و معنای آن ارتباط تنگاتنگی برگرفته از فرهنگ اسلامی و عرفانی وجود دارد.    

کلیدواژه ها

پرنده, خوش نویسی, مرغ بسمله, نماد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.