معرفت شناسی حسن و قبح از منظر ابن سینا

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: دوفصلنامه حکمت سینوی (مشکوه النور)، دوره: 22، شماره: 60
  • کد COI اختصاصی: JR_APMN-22-60_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 683
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رفیده قاضی خانی

دکتری فلسفه تطبیقی، دانشگاه شهید مطهری، مشهد، ایران

جهانگیر مسعودی

دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، خراسان رضوی و مدیر گروه فلسفه/ دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

چکیده

موضوع حسن و قبح اخلاقی از دیدگاه ابن­سینا، اخیرا در مقالات برخی از محققان فلسفه اخلاق موردتوجه قرار گرفته و بحث­های خوبی در این زمینه مطرح شده است. رویکرد عمده این پژوهش­ها، اثبات نظریه واقع­گرایی اخلاقی و توجیه نشانه­های ناواقع­گرایی اخلاقی در آراء ابن­سینا است؛ یعنی موضوع حسن و قبح در ابن­سینا، از جنبه وجودشناختی مورد پژوهش قرار گرفته و رابطه دیدگاه اخلاقی وی با نظریه حسن و قبح ذاتی بررسی شده است؛ اما بحث معرفت­شناختی دراین باره، یعنی تحلیل ویژگی­های معرفت اخلاقی و نحوه حصول آن از منظر ابن سینا، چندان موردتوجه نبوده است. بر اساس دیدگاه مشهور در بحث معرفت­شناسی حسن و قبح، نظریه حسن و قبح شرعی به اشاعره و نظریه حسن و قبح عقلی ، به معتزله و شیعه و عموم فلاسفه اسلامی استناد پیدا می­کند؛ ولی درباره ابن­سینا نشانه هایی خلاف این دیدگاه وجود دارد؛ زیرا ابن­سینا گرچه با یک رویکرد معتزلی، معرفت اخلاقی را عقلی و برهانی می­داند، اما همچون اشاعره، شریعت و آموزه­های دینی را منبع معرفت یقینی در حکمت عملی و اخلاق تلقی می­کند. شواهد متعددی وجود دارد که نشان می دهد دیدگاه اخلاقی ابن­سینا از منظر معرفت شناختی، یک نظریه ترکیبی است.

کلیدواژه ها

ابن سینا, حسن و قبح عقلی, حسن و قبح شرعی, معرفت اخلاقی, مشهورات, شریعت, حکمت عملی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.