بازتاب توریه و دروغ مصلحت آمیز در آیات قصص از منظر مفسران فریقین

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های تفسیر تطبیقی، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_PTT-2-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 497
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نوشین رشیدی رنجبر

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم

محمد تقی دیاری بیدگلی

استاد گروه علوم قرآن و حدیث دادانشگاه قم

فاطمه سروی

مربی عضو هیئت علمی گروه معارف/ دانشگاه آزاد کرج

چکیده

  چکیده   از مهمترین ارزش­ها، صداقت و آفت اصلی آن دروغگویی است که یکی از رذایل اخلاقی محسوب می شود. دروغ در تمامی شرایع الهی حرام است و تا ضرورت و مصلحت مهمی در میان نباشد، گفتن آن جایز شمرده نمی شود. اگر تحصیل این مصلحت لازم شود، حرمت آن بر طرف گشته و مشمول قاعده اهم و مهم و یا به تعبیری دفع افسد به فاسد می شود. با این همه، آیات قصص قرآنی نشان دهنده مواردی است که بر اساس ضرورت و برای حفظ مصالح فرد و جامعه، دروغ و به تعبیر دقیق­تر توریه ، جایز شمرده شده است.حضرت یوسف (علیه السلام) بنا به  مصالحی، بنیامین را با طرحی وحیانی نزد خود نگه داشت و برادران را به سرقت متهم ساخت. حضرت ابراهیم (علیه السلام) برای عدم شرکت در مراسم عید مشرکان و به منظور شکستن بت­ها اعلام کرد که بیمار است. وی پس از شکستن بتها نیز هنگامى که از وى در این باره پرسش شد، آن را به بت بزرگ نسبت داد. موارد دیگری نیز در قرآن وجود دارد که مفسران حکم جواز توریه و دروغ مصلحت آمیز را از آنها استنباط نموده اند.

کلیدواژه ها

توریه, دروغ مصلحتی, حیله گفتاری, فقه القرآن, آیات قصص. فریقین

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.