محمد صادق حیدری - دانشجوی دکترای الهیات، علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران
زینب السادات حسینی - عضو هیات علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران
سید علی اکبر ربیع نتاج - عضو هیات علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران

پس از رحلت پیامبر(ص) و با گسترش دامنه فتوحات جهان اسلام، نحله ها و فرقه های فکری و عقیدتی جدیدی پدیدار گشت که هر یک از آن ها برای اثبات عقاید خود، به آیات قرآن کریم تمسک جسته و به تاویل و تفسیر نادرست آن پرداختند. این مساله عالمان شیعی را بر آن داشت تا با طرح دیدگاه شیعه، به تصحیح شبهات و انحرافات موجود در این باره بپردازند. ابن شهرآشوب مازندرانی یکی از عالمانی است که با تالیفات ارزنده خود، خدمات شایسته ای در جهت اعتلای تعالیم ارزشمند اسلام و قرآن نموده و از این طریق نقش برجسته ای در دفاع از عقاید ناب شیعه ایفا کرده است. در این تحقیق که به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، سعی شده است تا با دقت در کتاب متشابه القرآن و مختلفه ، دیدگاه تفسیری- کلامی ابن شهرآشوب و نیز روش های مقابله او با گروه-هایی نظیر معتزله، مجبره، صفاتیه، مشبهه، اشاعره، غلات، اسماعیلیه، زیدیه، کیسانیه و خوارج مورد تحلیل قرار گیرد. بررسی ها نشان می دهد: وی با استناد به حکم عقل، آیات قرآن، روایات، ادبیات عرب و مستندات تاریخی به نقد و بررسی آرای دیگر فرق کلامی پرداخته است.

ابن شهرآشوب, متشابه القرآن, فرق کلامی, روش های مقابله, دیدگاه شیعه