حبیب الله دانش شهرکی - استادیار گروه فلسفه دانشکده الیهیات دانشگاه قم
عبدالحسین خسروپناه - استاد موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
فاطمه غلام نژاد - دانشجوی دکتری رشته فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات دانشگاه قم

هرمنوتیک فلسفی به معنای هستی شناسی فهم، بنیان های هستی شناختی فهم، ارکان و شرایط وجودی آن را مورد تامل فلسفی قرار می دهد. گادامر یکی از نمایندگان این تفکر است که هرمنوتیک را از حوزه روش شناسی به عرصه هستی شناسی وارد کرد. پژوهش حاضر با عنوان بررسی تطبیقی هرمنوتیک ملاصدرا و گادامر معلوم کرده است بسیاری از ویژگی های هرمنوتیک گادامر از جمله چیستی فهم، هستی شناسی متن و مفسر، تعدد فهم و دخالت پیش فرض های مفسر در نحوه فهم ملاصدرا از قرآن کریم مشهود است؛ البته در هر یک از موارد مذکور تفاوت اساسی با هرمنوتیک گادامر دارد؛ مهمتر آن که صدرالمتالهین با تعیینی دانستن معنای قرآن از سوی شارع مقدس، قائل به نسبی گرائی که پیامد هرمنوتیک گادامر است نبوده؛ بلکه امتزاج افق معنائی مفسر و متن را به نحو تشکیکی و در طول مراد مولف و نهایتا فهم صحیح را با تکیه بر نقش فاعلی مفسر از یک سو و افاضه مولف از سوی دیگر دست یافتنی می داند.

هرمنوتیک, هرمنوتیک فلسفی, هستی شناسی فهم, ملاصدرا, گادامر