تحول در صورت بندی اجتماعی و بسیج سیاسی در انقلاب اسلامی ایران (1357- 1304)
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: دو فصلنامه تحقیقات تاریخ اجتماعی، دوره: 8، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_SSJ-8-2_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1263
نویسندگان
دانشجوی دکترای علوم سیاسی (گرایش مسائل ایران) دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
انقلاب اسلامی ایران و ائتلاف گسترده طبقاتی که منجر به سقوط سلطنت در ایران شد، یکی از رخدادهای مهم ربع پایانی قرن بیستم میلادی محسوب می شود. این ائتلاف نوعی بیهنجاری و سردرگمی را برای بسیاری از نظریههای موجود انقلاب به وجود آورد. پاسخی نوین به چرایی تشکیل ائتلاف طبقاتی و سقوط سلطنت در ایران با التزام به الگوی جامعه شبکه ای جوئل میگدال و نظریه جامعه توده وار مسئله پژوهش حاضر را تشکیل می دهد. ایران پس از انقلاب مشروطه و در عصر پهلوی وارد دوران دولت مطلقه شد. ویژگی اصلی دولت مطلقه پهلوی، انباشت منابع و تمرکز ابزارهای قدرت بود و این فرآیند مانع عمده ای بر سر راه گسترش توانایی های جامعه ایجاد کرد. سوال مقاله حاضر این است که چه نسبتی میان سیاست های رژیم پهلوی (اول و دوم) در قبال جامعه شبکه ای پیشاپهلوی و بسیج سیاسی منجر به پیروزی انقلاب اسلامی ایران وجود دارد یافته های مقاله حاضر با استفاده از یک الگوی نظری معطوف به تحلیل تجربی و با تاکید بر رابطه ی بازتابی دولت- جامعه نشان می دهد که برنامههای نوسازی شاهان پهلوی، اتخاذ سیاستهای سرکوبگرانه و تضعیف جایگاه روحانیت، تجار و بازاریان سنتی، عشایر و دهقانان و مالکان زمین دار به عنوان بازیگران عمده جامعه شبکهای، زمینه ساز تحول در صورت بندی اجتماعی از جامعه شبکه ای به جامعه توده ای شد. در چنین شرایطی تلاش نیروهای سیاسی برای گذار از جامعه تودهای آغاز شد که در نهایت بسیج طبقات مختلف در انقلاب اسلامی ایران تحت ایدئولوژی اسلام گرایانه رخ داد. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی، با استفاده از منابع کتابخانه ای و آرشیوی سامان یافته است.کلیدواژه ها
انقلاب اسلامی, جامعه شبکه ای, جامعه توده ای, میگدال, بسیج سیاسیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.