رحمان مشتاق مهر - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
سردار بافکر - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

ادبیات غنایی بیان نرم و لطیف عواطف و احساسات شخصی شاعر است و به عشق، دوستی، رنج­ها، نامرادی­ها و هرچه روح آدمی را متاثر می­کند­، می­پردازد. آنچه این نوع ادبی را از غیرآن متمایز می­سازد غلبه عنصر عاطفه و احساس است بر سایر عناصر شعری؛ هر اندازه عواطف شاعر عمیق­تر و احساسات او لطیف­تر باشد، سخنش نافذتر و دلنشین­تر خواهد بود. ادب غنایی از انواع دیگر خصوصیت شعری برجسته­تری دارد و از نظر مراتب، کهن­ترین و ناب­ترین و خیال­انگیزترین نوع ادبی به حساب می­آید. پژوهش، بر اساس مقایسه ویژگی­های محتوایی و صوری آثار مهم غنایی، حماسی و تعلیمی و ملاحظه دیدگاه­های صاحب­نظران و دریافت بی­واسطه از آن­ها به روش تحلیل محتوای آثار غنایی صورت گرفته است. آشنایی با این شاخص­­ها در تشخیص انواع ادبی از همدیگر، طبقه­بندی آثار ادبی، نگاه علمی و تخصصی به ادبیات و شناخت بهتر بسیاری از آثار ادبی غنایی کمک می­کند. نتیجه­ کلی مقاله این است که ویژگی­های محتوایی و صوری (زبان، صور خیال، موسیقی شعر، مباحث دستوری، صنایع ادبی و...) یک اثر می­تواند در سبک و نوع ادبی آن تاثیرگذار باشد.

انواع ادبی, ادبیات غنایی, فرم و محتوا