رقیه وهابی دریاکناری - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا(س)
مهدی نیک منش - زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا(س)

روایت شناسی دانشی جدید و نتیجه انقلاب ساختارگرایی در عرصه داستان است. در تحلیل ساختارگرایانه روایت ، سازوکارهای درونی متن ادبی بررسی می گردند؛ تا واحدهای ساختاری بنیادین کشف شوند. هدف پژوهش حاضر، تحلیل و بررسی ساختار روایت در سه شعر بلند روایی مهدی اخوان ثالث : قصه شهر سنگستان ، اژدها عفریته ای منحوس و خوان هشتم است. در این مقاله تلاش گردیده است، تا بر اساس دیدگاه ژرار ژنت به بررسی مولفه های روایی؛ یعنی زمان دستوری ، وجه و صدا پرداخته شود و بر آن است تا یکی از جنبه های تحول منظومه های روایی معاصر برشمرده شود. نتیجه این بررسی نشان می دهد: اخوان در سرودن اشعار روایی خود، از ظرفیت های روایت و روایت گری بهترین استفاده را نموده است. روایت های او به شکل لحظه ای و خطی بیان نشده؛ بلکه اغلب با رجوع به گذشته شکل گرفته اند. وی از شتاب مثبت و ثابت بهره می برد. بسامد حاکم بر این سه منظومه، بسامد مفرد است. افعال و کنش های هر سه اثر روایی، در زمان گذشته روی داده است. فاصله در دو منظومه اخوان، چشمگیر است؛ زیرا راویان آن ها داخل در روایت خود هستند.    

روایت, ژرار ژنت, شعر روایی, سه شعر بلند اخوان ثالث