تحلیل تطبیقی داستان غنایی شاه و کنیزک در مثنوی با پیش متن های آن
عنوان مقاله: تحلیل تطبیقی داستان غنایی شاه و کنیزک در مثنوی با پیش متن های آن
شناسه ملی مقاله: JR_JLLR-15-28_004
منتشر شده در شماره 28 دوره 15 فصل در سال 1396
شناسه ملی مقاله: JR_JLLR-15-28_004
منتشر شده در شماره 28 دوره 15 فصل در سال 1396
مشخصات نویسندگان مقاله:
صادق جقتایی - دانشگاه ولایت
فاطمه شکاری - دانشگاه ولایت
خلاصه مقاله:
صادق جقتایی - دانشگاه ولایت
فاطمه شکاری - دانشگاه ولایت
تکثر معنایی متن و ماهیت چند آوایی متون ادبی که در پیوند با نظریه بینامتنیت است، از جمله دستآوردهای بسیار مهم و مغتنم نظریههای ادبی مدرن میباشد که چشماندازهای متنوعی را در برابر مفسران و منتقدان متون ادبی گشوده است. در میان آثار روایی، مثنوی مولانا از منظر ارتباطات بینامتنی، بویژه از لحاظ فزونمتنیتی بی مانند است؛ چنان که نخستین داستان مثنوی، شاه و کنیزک، بیش متن چندین جریان و داستان مشابه در متون روایی و غیر روایی همچون فردوس الحکمه، عیون الاخبار، قانون، ذخیره خوارزمشاهی، چهارمقاله، اخبار النساء، اسکندرنامه، اقبال نامه ، جوامعالحکایات و مصیبت نامه است. مقایسه این داستان با روایات پیشمتن آن، بر اساس نظریه فزونمتنیتی ژنت، سوای تعیین میزان ارتباط آنها با یکدیگر، نمایشگر ذوق سرشار مولانا در هنر داستانپردازی است. در این جستار، تجزیه روایت مثنوی به پیرفت های گزارهها و تحلیل تطبیقی آن ها با اجزای روایات پیشمتن بر مبنای نظریه فوق، نشان میدهد که ارتباط روایت بیشمتن با پیش متن های منظوم، از نوع گشتار غیر مستقیم و پیچیده است و ارتباط آن با پیش متن های منثور، از نوع جایگشت شعرسازی است. همچنین کاربست اصل تداعی آزاد، که حاصل آن استفاده بسیار مولوی از داستانهای درونهای و گریزهای آگاهانه و عامدانه معنایی است، به شکستهای پی در پی در خط داستان انجامیده است.
کلمات کلیدی: روایت شناسی, فزون متنیتی, مثنوی, شاه, کنیزک, پیرفت
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/860951/