جهانگیر حمیدی - استادیار دانشگاه صنعتی اصفهان

با توجه به این که امروزه در همه کشورهای جهان و کشور خودمان ایران معلولین جسمی و حرکتی و بنوعی جانبازان عزیزمان بخشی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند و نیازمند استفاده از محیط زیست اطرافشان و تردد در اماکن اجتماعی و تفریحی وورزشی می باشند تا بتوانند احتیاجات روزمره خود را برآورده سازند لیکن براثر نامتناسب بودن طراحی ساختمانی این مراکز ، اکثراً نمی توانند از آنها استفاده کنند و به نوعی موجب انزوا و گوشه گیری آنها شده لذا مناسب سازی سطح عبور و مرور و کیفیت دسترسی به اماکن و مراکز مختلف واصلاح ساختمانی و معماری این مراکز اکنون مقدم بر هر خدمت دیگر به جانبازان و معلولین کشور در راه رسیدن به استقلال فردی و اجتماعی آنها کمک می باشد ازاینرو در این مقاله سعی شده با توجه به جایگاه جانبازان و معلولین در جامعه ما و موانع و مشکلاتی که در اثر نارساییهای طراحی ساختمانها از نظر ساختمانی و معماری در مراکز عمومی و بویژه ورزشگاهها و میادین ورزشی که با آن روبرو هستند به بررسی و ارائه مشخصات و ضوابط کلی در باره چگونگی طراحی ساختمانها و تجهیزات شهرک ها ومیادین وسالن های ورزشی پرداخته شود ، تحقیق حاضربا استفاده ازروش توصیفی ، تحلیلی و مدارک و تحقیقات موجود انجام گرفته است در جهت برطرف کردن موانع و مشکلات معلولین در جوامع غربی ، بعد از جنگ دوم جهانی و بجا ماندن گروه بیشماری معلول نیاز به توجه رعایت ضوابطی در طراحی شهری احساس گردید و بعد از آن این روند رو به توسعه گذاشت و امروزه به حدی رسیده که درطراحی کلیه مراکز عمومی وورزشی به این امر توجه می گردد در کشور ما نیز بعد از انقلاب باتوجه به تعداد کثیری جانباز تعدادی از مؤسسات در گیر با مسائل جانبازان شروع بکار در این زمینه کردند و عمده ترین مسائل که سرلوح کار آنها قرار گرفت مشکلات روحی و روانی ، بیکاری ، مشکلات اجتماعی ، نارساییهای ساختمانی و مسکونی بود لیکن درمورد اصلاح و مناسب سازی اماکن ورزشی و تفریحی چندان کار انجام نگرفته است بطوریکه امروزه مشاهد می گردد اکثر واحدهای ورزشی و ورزشگاهها روشنگر ناسازگاری و نداشتن تطبیق اصولی آنها با وضعیت جسمی معلولین می باشد لذا باتوجه به تجربیات توانبخشی در جهان که ثابت کرده است بازتوانی و دستیابی معلولین به استقلال در زمینه زندگی فردی و اجتماعی بدون سازگاری محیط زیست غیر ممکن است وبر عکس در صورتی که وضعیت خاص جسمانی ومعلولیت این افراد درطراحی شهری وتجهیزات مسکونی و تفریحی در نظر گرفته شود شخص معلول قادر خواهد بود کلیه امورزندگی خودرا به تنهایی و بدون کمک و دخالت دیگران انجام دهد از اینرو اصلاح و مناسب سازی طراحی شهرک ها واماکن و سالن های ورزشی نه تنها لازم است بلکه امری ضروری جهت کمک به کسب استقلال فردی و اجتماعی جانبازان و معلولین می باشد

ورزش ، جانبازان ، شهر ، طراحی و ضوابط ساختمانی ، ورزشگاهها و میادین ورزشی