تحلیل وقوع طوفان های ریزگردها در دشت سیستان

بادهای صدو بیست روزه سیستان ویژگی طبیعی دشت سیستان است که در زمان آبگیری تالاب هامون باعث تعدیل گرمای هوا می شود. اما متاسفانه با خشک شدن تالاب، عاملی برای سخت تر شدن شرایط زیست در این منطقه گرم و خشک می شود. به نحوی که با عبور این بادها از بستر خشک تالاب، حجم زیادی از ریزگردها باعث تخریب اراضی کشاورزی و مسکونی، آسیب به زیرساخت ها و بسیاری از بیماری های قلبی و تنفسی می شود. لذا برنامه ریزی جهت کاهش اثرات منفی ناشی از این طوفان ها امری ضروری است. تحلیل تغییرات وقوع طوفان های همراه با ریزگرد از جمله مواردی است که می تواند برای برنامه ریزی های منطقه ای مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این مقاله بررسی تحلیل تغییرات این طوفان ها در طی سال های اخیر می باشد. مواد و روشها:در این تحقیق از داده های مربوط به روزهای گردوغبار از سال های 1378 تاسال 1392 استفاده گردید. علاوه بر این از داده های بلند مدت ساعتی هوای حاضر که به صورت کد ثبت میشود از سازمان هواشناسی دریافت شد. نمودار مربوط به تعداد روزهایی که براساس کدهای این جدول، طوفان همراه با گرد و غبار محسوب می شوند به صورت ماهیانه ترسیم شد. روند تغییرات این داده ها مورد بررسی قرار گرفت.نتایج:نتایج مربوط به تعداد روزهای طوفانی نشان داد تعداد این روزها در طی دوره مطالعه افزایش یافته است. این مساله می تواند در اثر افزایش سرغت باد و یا گرم و خشک شدن پارامترهای اقلیمی منطقه باشد. بررسی سرعت باد نشان داد در طی دوره مطالعه سرعت باد تغییر زیادی نداشته است. بنابراین عامل دوم که پارامترهای اقلیمی می باشد موثر است. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، شدت این طوفان ها افزایش یافته است.جمع بندی:در این تحقیق تغییرات تعداد روزهای با طوفان گرد و غبار در دست سیستان بررسی شد. به این منظور از داده های مربوط به روزهای گردوغبار از سال های 1378 تاسال 1392 استفاده گردید. نتایج این مطالعه نشان داد در صورت خشک ماندن تالاب هامون در سال های آینده شرایط برای وقوع طوفان های گردو غبار بیشتر فراهم می شود. چراکه نبود آب و تخریب پوشش گیاهی در اثر خشکی تالاب و همچنین روند خشک تر شدن اقلیم منطقه شرایطی را فراهم می کند که با وزش بادهای صد و بیست روزه سیستان، رسوبات ریز به شدت بیشتری از بستر تالاب و مناطق اطراف به طرف مناطق مسکونی منتقل شوند. این مساله لزوم مدیریت شرایط بحرانی حاکم در دشت سیستان را نشان می دهد.