حکیمانه بودن هنجارگذاری و اثر آن بر پیشگیری از کجروی از منظر قرآن کریم

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: دوفصلنامه اسلام و علوم اجتماعی، دوره: 10، شماره: 20
  • کد COI اختصاصی: JR_ISSJ-10-20_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 703
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد داوری

عضو هییت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

علی قربانی

دانشجو دکترا رشته جامعه شناسی سیاسی دانشگاه آزاد واحد نراق

چکیده

فرایند پیشگیری و کنترل آسیبهای اجتماعی در دین اسلام، از مرحله هنجارگذاری شروع و تا مراحل اجتماعی کردن، درمان، جامعه­پذیری مجدد و مجازات کجروان ادامه پیدا می­کند. هدف از این پژوهش، ارایه معیارها و ویژگیهای حاکم بر نظام هنجارگذاری از دیدگاه آموزه های قرآن کریم است. سوال اصلی پژوهش این است که: فرایند هنجارگذاری از دیدگاه آموزه­های قرآن کریم چیست و چگونه می­تواند اجرای صحیح آن در مقام عمل، از کجروی پیشگیری کند فرایند پیشگیری و کنترل آسیبهای اجتماعی در دین اسلام، از مرحله هنجارگذاری شروع و تا مراحل اجتماعی کردن، درمان، جامعه­پذیری مجدد و مجازات کجروان ادامه پیدا می­کند. هدف از این پژوهش، ارایه معیارها و ویژگیهای حاکم بر نظام هنجارگذاری از دیدگاه آموزه های قرآن کریم است. سوال اصلی پژوهش این است که: فرایند هنجارگذاری از دیدگاه آموزه­های قرآن کریم چیست و چگونه می­تواند اجرای صحیح آن در مقام عمل، از کجروی پیشگیری کند این تحقیق که نوعی تفسیر موضوعی قرآن کریم محسوب می شود، با روش اسنادی و تحلیل محتوای کیفی و با مراجعه به آیات مرتبط با موضوع مورد تحقیق و کدگذاری و تحلیل این آیات انجام گرفته است. محورهای مهم در فرایند هنجارگذاری از دیدگاه آموزه­های قرآن، عبارتند از: پذیرش هنجارگذار بودن خداوند؛ تعیین هنجارهای مورد نیاز از طرف خداوند؛ مقترن و ابهام نداشتن هنجارها؛ زمینه سازی برای پذیرش هنجارها؛ جعل نکردن هنجارهای شکننده؛ رعایت راحتی اشخاص در جعل هنجار؛ معیار عقلی داشتن هنجارگذاری؛ ممنوعیت جعل هنجار برای ویژه خواری؛ محدود بودن هنجارهای منع کننده رفتار؛ تحریف نکردن هنجارهای مبتنی بر حق؛ تسهیل کننده بودن هنجاراجتماعی؛ بهنجار نشدن هنجارشکنی به جهت کثرت متخلفان از آن هنجار؛ جواز نقض هنجار برای مصلحت مهم تر؛ انعطاف در هنجارگذاری و اجرای هنجار. رعایت صحیح این موارد در فرایند هنجارگذاری، تعهد درونی به اجرای هنجار را تقویت کرده و احتمال نقض آن را کم می کند و سبب پیشگیری از کجروی خواهد شد.

کلیدواژه ها

قرآن, پیشگیری, جرم, هنجار, قانون گذاری, کنترل اجتماعی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.