عصمت غفاری - دانشگاه آزاد واحدقم
مقصود رنجبر - استادیار، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
علی شیرخانی - دانشیار/ دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

سید اسدالله خرقانی ازجمله شخصیت های درجه دومی است که در جریان نهضت مشروطه حضور موثر داشته و در به صحنه کشاندن شخصیت های دینی و سیاسی درجه اول موثر بوده است. وی در ضمن فعالیت های سیاسی، به فعالیت های دینی و علمی نیز می پرداخت و سرانجام باعث پیدایی مشی خاصی در اسلام شناسی به نام قرآن گرایی یا بازگشت به قرآن شد. سوال اصلی این پژوهش این است که ویژگی اساسی نگرش خرقانی به متون دینی و به طور خاص قران چیست در پاسخ نویسنده معتقد است که خرقانی در مواجهه با مسایل دنیای جدید به دنبال روش جدید در فهم قران و بازخوانی قران بر اساس مسایل و مشکلات جدید است. وی در مواجهه با پرسش های و نیازهای تازه ی عصر جدید که با انقلاب مشروطه در سپهر سیاست ایران مطرح شد و ما در معارف قبلی دینی و سنتی پاسخ آن ها را نداشتیم ایده بازگشت به قران را مطرح نمود. همین روش و تلاش وی برای استخراج آموزه های جدید از قران به اندیشه سیاسی سید اسدالله خرقانی جهت گیری خاصی را بخشید و وی به برداشت های متفاوتی از قران در باب مفاهیمی چون حاکمیت، حق الهی حکومت، مبنا و محدوده حقوق خصوصی و عمومی، محدوده قانون و قانون گذاری دست یازید و درنهایت به طرح دموکراسی اسلامی رسید. این پژوهش با تکیه بر منابع کتابخانه ایی و با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد تفسیری- سیاسی به تبیین مولفه های اندیشه سیاسی ایشان که می تواند قرابت با ایده دولت مدرن داشته باشد پرداخته است. کلیدواژه ها: شیخ اسدالله خرقانی، دموکراسی اسلامی، تساوی قانون، اولوالامر

شیخ اسدالله خرقانی, دموکراسی اسلامی, تساوی قانون, اولوالامر