زهرا آل اسحق خویینی - کارشناسی ارشد حقوق خانواده دانشگاه امام صادق(ع)، دکترای حقوق خصوصی دانشگاه تهران، پردیس فارابی؛ عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا (س)

با بررسی آیات و روایات حوزه خانواده به یک مفهوم کلی با نام اصل تحکیم روبرو می شویم. به موجب این اصل، هرآنچه موجب استحکام خانواده گردد، پذیرفته و هرآنچه پایه های آن را متزلزل گرداند مطرود است؛ به عبارت دیگر حفظ خانواده تا جایی که به صلاح آن و به صلاح همه اعضای آن و نه فقط یک عضو باشد، مطلوب است. تعبیر خداوند از علقه ی زوجیت با عبارت پیمان محکم (میثاق غلیظ) روشن ترین آیه برای استدلال به اصل تحکیم می باشد. در این پژوهش، اصل تحکیم نه به عنوان یک قاعده فقهی، بلکه در جایگاه یک اصل کلی حقوقی که راهنمای قانونگذار و رویه قضایی است، مدنظر می باشد که از دو روش عقلی و نقلی قابل اثبات است. به طور کلی موضع و رویکرد قوانین به اصل تحکیم را در دو قسمت رویکرد حمایتگرانه و رویکرد مغایر با اصل تحکیم می توان مدنظر قرار داد. به عنوان مثال ذکر اصل تحکیم در اصل دهم قانون اساسی به عنوان اصلی راهنما رویکردی حمایتی از اصل تحکیم می باشد و در مقابل تسهیل و توسعه طلاق مغایر با این اصل می باشد. در بحث مهریه نیز، ضمانت کیفری مهر و حق امتناع از زندگی مشترک به استناد مطالبه مهریه از مواردی است که در تعارض با اصل تحکیم می باشد.

حقوق خانواده، اصل تحکیم، مهریه، طلاق، قانونگذار