ماهرخ جلیلی - عضو هییت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده پیراپزشکی ابرکوه، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران.
طاهره زارعی محمود آبادی - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد ایران
مهدی مختاری - استادیار، مرکز تحقیقات علوم و فناوری های محیط زیست، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی ، یزد، ایران
فریبا عباسی - دانشجوی دکتری مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.

برای تولید کمپوست مناسب، پایش میکروارگانیزم های شاخص و پاتوژن ، عناصر غذایی و فلزات ضروری می باشد. این مطالعه با هدف بررسی کارایی فرایند کمپوست سازی راکتوری ضایعات فراوری پسته با تیمارهای مختلف در حذف باکتری های شاخص و پاتوژن و غلظت فلزات سنگین انجام شد.در این تحقیق ضمن انجام فرایند کمپوست سازی ضایعات فراوری پسته با دو تیمار کود گاوی و لجن آبگیری شده فاضلاب شهری، شاخص های دما، نسبت C/N ، کلیفرم های مدفوعی، تخم انگل و سالمونلا و تغییرات آنها طی فرایند 60 روز مورد بررسی قرار گرفت، نتایج بدست آمده با استاندارد ملی ایران و WHO مقایسه گردید. طی فرایند 60 روزه تولید کمپوستمیزان Cu ، Zn ، Fe ، Mn و نسبت C/N روند کاهشی و میزان Na و K روند افزایشی داشتند. در نهایت میزان آهن، روی، مس و منگنز کمتر از استاندارد، سدیم در حد استاندراد و پتاسیم بیشتر از استانداردهای تعیین شده در کمپوست تولیدی از ضایعات فراوری پسته با هر دو تیمار بود. میزان باکتری های شاخص و پاتوژن در هر دو تیمار کاهش یافت و در تیمار کود گاوی در حد استاندارد بود اما میزان کلیفرم مدفوعی و تخم انگل در تیمار لجن آبگیری شده فاضلاب شهری فراتر از حد استاندارد بود. این بررسی نشان داد کمپوست تولید ی با تیمار کود گاوی بخصوص از لحاظ استانداردهای میکربی به استانداردهای موجود برای کمپوست نزدیک تر از تیمار لجن آبگیری شده فاضلاب شهری بود

کمپوست سازی، ضایعات فراوری پسته، باکتری های شاخص و پاتوژن، فلزات سنگین