علیرضا رضایی - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه پیام نور کابل
نسیبه صدفی - استادیار، گروه هنر و معماری، دانشگاه پیام نور ، تهران ایران
اقبال حسینی - مدرس طراحی شهری، دانشگاه پیام نور کابل

اوقات فراغت، فرصتی برای رفع نیازهای روحی و روانی، یافتن هویت معنوی و تعالی شخصیتی افراد در شهر می باشد که عمدتا شهرها به دلیل فقدان مشارکت مردم و فعالیت های موثر مدنی در این راستا و همچنین، بی توجهی به دیدگاه های موثر طراحی شهری، از فقدان یا بی کیفیتی این فضاها، رنج می برند. از طرفی بازشناسی انگاره فضاهای شهری فراغتی از نگرشی حکایت دارد که بر پشتوانه های فکری منبعث از ارزش های فرهنگی و بر شناسایی مضامین پایداری که سازنده کهن الگوهاست، تاکید می نماید. نگرشی که جایگاه ویژه ایدر هنر اسلامی دارد و متاسفانه به علت عدم تبیین این جایگاه با شرایط فرهنگی افغانستان و نیز بی توجهی به اصول پوشش دهنده آن، با مسایل و مشکلات فراوانی روبه رو شده است. لذا در این پژوهش سعی بر شناسایی اصول طراحی فضای شهری فراغتی و سنجش آن به روش SWOT در کلانشهر کابل شده است که بدین منظور سایت پیرامون موزه ملی کابل بواسطه موقعیت استراتژیک آن به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد اصول طراحی فضای شهری فراغتی شامل تنوع و گوناگونی، سهولت دسترسی،امنیت، غنای حسی، اسایش، تجانس کالبدی، آسایش اقلیمی، آسایش محیطی، حضورپذیری، حس تعلق، زندگی جمعی و راحتی و دنجی می باشد که در دو زمینه سرزندگی و سازندگی قابل طبقه بندی می باشند. از دیگر یافته ها نیز میتوان به این نکته اشاره نمود که سایت مورد نظر در اکثر اصول طراحی فضای شهری فراغتی دارای نقصان و کمبودهای فراوانی است که این مهم نشان از بی توجهی مدیریت و برنامه ریزی و طراحی شهری کابل به مسیله مهم فراغت شهری برای شهروندان دارد.

فضای شهری، فراغتی، طراحی شهری، SWOT ، سایت پیرامون موزه ملی کابل