مهرداد جوادی - دانشجوی کارشناسی نقشه برداری سازمان نقشه برداری کشور
سعید صادقیان - دانشیار آموزشکده نقشه برداری سازمان نقشه برداری کشور

مهمترین مرحله پس از کشف آثار باستانی در باستانشناسی؛ تهیه و گردآوری اطلاعات دقیق از این آثار و مستند نگاری این میراث گرانبها است چراکه نقش اساسیای در حفظ، نگهداری، مرمت و مدیریت هر چه صحیحتر این آثار ایفا میکند. مستند نگاری سه بعدی روشی است که در آن از اشیاء، مناطق و سایتهای تاریخی موردمطالعه مدل سهبعدی تهیه میشود و در مستند نگاری چهاربعدی روند کاوش و حفاری با در نظر گرفتن مولفه زمان نمایش داده میشود که سهولت در تفسیر و ارایه نتایج را به همراه دارد. روشهای گوناگونی برای مدل سازی سه و چهاربعدی میراث فرهنگی وجود دارد که هر یک دارای مزایا و معایبی هستند. در این مقاله به بررسی و ارزیابی روشهای مدلسازی و مستند نگاری آثار باستانی و میراث فرهنگی در مقیاس های بزرگ و کوچک با بهره گیری از علوم ژیوماتیک پرداخته میشود و هر یک از روشها با هفت معیار؛ هزینه، زمان، کیفیت تصویری، انعطاف پذیری زمانی، تراکم داده، میزان دقت استخراج اطلاعات هندسی و نحوه عملکرد برای مدلسازی مکانهای بزرگ با یکدیگر مقایسه میشوند همچنین توسعه موزه های مجازی نیز مطالعه میگردد. باید توجه داشت که در هنگام انتخاب روش مدلسازی، تناسب روش موردنظر بستگی به منطقه موردمطالعه و معیارهای مورد انتظار دارد. نتیجه این تحقیق انتخاب بهترین روش به منظور مستند نگاری و مدلسازی میراث فرهنگی است.

استریو پانوراما، میراث فرهنگی، لیزر اسکنر دستی، مدل سازی سه بعدی، مستند نگاری چهاربعدی.