فاطمه غلامی - عضو هییت علمی بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
شیما پرهیزکار - دانشآموختهی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

بازی فعالیتی دانسته شده که به منظور تفریح و لذت انجام میشود. زندگی بشر در هیچ دوره ای از چنین فعالیت ها و کنش-هایی خالی نبوده است. اگرچه با توجه به شرایط زمانی و مکانی و به طور کلی فرهنگی چند و چون آن فراز و فروده اییداشته است. ادبیات در کنار چرایی و چگونگی های ایجادش خواسته یا ناخواسته آیینه ی زندگی بشر است و تمام ابعاد زیستیانسان را در این چهره ی می توان جست و جو کرد. بسیاری از متن های کهن ادبی دربردارنده ی داده های ارزشمندی در زمینه-های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هستند. بازی ها، ورزش ها و سرگرمی ها نیز بخش از این اطلاعات اند که در آن دسته ازمتون ادبی که به ذهن و زبان مردم نزدیکی بیشتری دارند بسیار جلوهگر شده اند. از این میان می توان به نوشته هایی زیرعنوان معارف یا مقالات اشاره کرد که درسگفتارهایی عرفانی و اخلاقی برای شنوندگان و خوانندگان خاص و عام هستند. دراین نوشتار با مروری بر آثار بهاء ولد، شمس تبریزی و ترمذی به بررسی و بازشناسی بازی ها و سرگرمی هایی پرداخته شدهکه در ضمن سخن به عنوان جزیی از ساختار تمثیل به کار رفته اند و گاه اطلاعات و جزییات ارزشمندی درباره ی آنها می-توان از خلال این متون بهدست آورد که افزون بر کاربرد در مطالعات اجتماعی و فرهنگی در فهم و بازخوانی متون دیگر نیزیاریرساناند. بازی هایی چون کشتی چهک، چالیک، نرد، بزبازی و چراغ پایه بازی، اسپک بازی، کعب بازی، دزدی آسیا و شب-بازی مواردی هستند که در این متنها بدان اشاره شده و امروز یا از بین رفته اند و یا دگرگون شده اند و اطلاعات کمی ازچگونگی آنها در اختیار است.

بازی، سرگرمی، متون ادبی، متون عرفانی