فاطمه غفوری - دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات کودک و نوجوان دانشگاه گیلان

نقد روان کاوانه یا نقد روانشناسی را باید یکی از نقدهای تاثیرگذار در حوزه ی انواع نقد ادبی داستان قلمداد کرد و یونگ را ازسردمداران تحلیل های روان کاوانه به شمار آورد؛ چرا که برای نخستین بار مباحث ناخودآگاه جمعی و بحث نمادپردازی و نقش آندر رویاها را بررسی کرد. یونگ، نمادها را تمثیلی از ناخودآگاه فردی و جمعی افراد بشری دانست که به صورت کهن الگوهایمشترک و به ارث رسیده از فرهنگ ها و ادوار مختلف در رویاها و اسطوره ها خود را نشان میدهند. بعدها جوزف کمپبل تحت تاثیریونگ به تبیین کهن الگوها در متن داستان های برگزیده جهان برآمد و مهمترین نظریه خود را به نام تک اسطوره ارایه داد که در پژوهش پیشرو بر مبنای همین طرح به تحلیل و تبیین کهن الگوی سفر قهرمان در داستان های کتاب های فارسی (بخوانیم)پنجم و ششم دبستان پرداخته ایم. روش پژوهش به این صورت است که ابتدا به صورت هدفمند آن دسته از داستانهایی که منطبقبر کهن الگوی سفر قهرمان بوده اند گزینش کرده و به شیوه توصیفی– تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای به تشریح و تبیین داستانهای مذکور اقدام کردهایم؛ هدف ایجاد چشم اندازی روان شناسانه از شکل گیری فرآیند فردیت در جریان سفر قهرمان است و نتایج حاصل از این پژوهش، عبارت است از اینکه هر چهار داستان از سه مرحله اصلی سفر، یعنی عزیمت ، رهیافت و بازگشت پیروی می کنند و کهن الگوی سفر، عامل اصلی فرآیند فردیت در هر چهار قهرمان است.

کهن الگوی سفر قهرمان، نقد روان کاوانه، فرآیند فردیت، داستان های کتاب های فارسی