چاره جویی برای بهگشت بافت های فرسوده شهری در پرتوی نظریه ها و رهیافت های برنامه ریزی و تبیین نقش برنامه ریز شهری در بهبود آن

بافت های قدیمی و مرکزی شهرها، که زمانی مایه افتخار و مباهات شهرها بود، با شروع شهرسازی دوره جدید (معاصر) متحول شده و با فرسودگی مواجهه گشته است. به طورکلی کاهش کارایی هر پدیده ای، فرسودگی آن را در پی دارد. این نوع از بافت های شهری بازتابی از کاستی ها و نارسایی های همچون، کمبود خدمات و سرانه های شهری، وجود ناسازگاری در فعالیت ها، پایین بودن میزان درآمد، شبکه ارتباطی با عرض کم و نفوذ پذیری نازل، آلودگی و فقدان بهداشت عمومی، مشکلات مدیریتی و حقوقی است. شهرهای ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با شدت و ضعف کمتر یا بیشتر با این پدیده روبرو هستند. از این رو مدیران شهری و برنامه ریزان در کشورهای مختلف از جمله ایران، درصدد بهگشت بافت های فرسوده شهری و دست یابی به راهکارهای صحیح در برخورد با این پدیده هستند. که از جمله این راهکارها، نظریه ها و رهیافت های برنامه ریزی شهری است. روش شناسی تحقیق، توصیفی- تحلیلی و جمع آوری داده ها مبتنی بر روش های اسنادی و کتابخانه ای است. پژوهش پیش رو در ابتدا به مرور مفاهیم بافت فرسوده، علل پیدایش آن و مسایل و مشکلات این نواحی اشاره نموده و در ادامه ضمن بررسی نظریه ها و رهیافت های منتخب برنامه ریزی به استخراج مقوله های هر یک از این نظریه ها و رهیافت ها در مواجه با مسایل و مشکلات بافت های فرسوده شهر، و در انتها به تبیین نقش برنامه ریز شهری در تحقق آن پرداخته است. و نتیجه می شود که برنامه ریزی شهری می تواند به عنوان تسهیل گیر در گفت و گو و ارتباط سازی برای رسیدن به توافق همگانی، فراهم کردن سازوکاری برای مشارکت تمامی ذی نفعان، فراهم آوردن سازوکاری برای همکاری اجتماعات محله ها و نهادینه شدن حکمروایی شایسته در رسیدن به توافق همگانی در روند بهگشت آن سرعت بخشد تا از آن ره شهرها بتوانند به سمت پایداری گام بردارند.

کلیدواژه ها:

بافت فرسوده ، نظریه های برنامه ریزی شهری ، رهیافت های برنامه ریزی شهری ، برنامه ریز شهری