یاسمن شهیدثالث - دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
عباس شیعه - استادیار دانشکده عمران،معماری و هنر، گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

فضاهای تجاری از گذشته تا امروز، دست خوش تغییرات گسترده ای بوده اند. این فضاها در ساختار بازارهای سنتی تنها در قالب محلی برای دادوستد و خرید ایفای نقش می نمودند اما آنچه امروز از تکامل فضاهای تجاری در شهرهای بزرگی چون تهران در حال رشد و گسترش است به شکل مراکز تجاری-تفریحی نمود یافته که علاوه بر خرید کردن، فرصت و امکانات لازم را برای گذراندن اوقات فراغت شهروندان فراهم نموده است. با توجه به نوظهور بودن این نوع از فضاها در شهر تهران و مشاهده ی مشکلات ناشی از مکان گزینی نامناسب این مراکز، در این پژوهش تلاش شده با ارزیابی مکان گزینی مراکز تجاری-تفریحی بزرگ در سه مرکز پالادیوم، ارگ و کوروش علاوه بر معرفی کلی معیارهای شناخت و ارزیابی، تحلیلی بر پایه ی مولفه های دسترسی و حمل ونقل در راستای شناخت وضعیت این سه مرکز بر مبنای روش های استاندارد پژوهشی صورت پذیرد و درک بهتر و دقیق تری از مشکلات و نواقص مورد مطالعاتی پژوهش ارایه گردد. برای ارزیابی از تلفیق روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تکنیک تاپسیس (TOPSIS) استفاده شد. نتیجه ی این ارزیابی حاکی از آن بود که مرکز تجاری-تفریحی ارگ نسبت به دو مرکز دیگر در سطح مناسب تری از مکان گزینی با تاکید بر مولفه های دسترسی و حمل ونقل قرار دارد. همچنین در این پژوهش علاوه بر رتبه بندی مراکز ازلحاظ مناسب بودن نسبی مکان گزینی بر اساس معیارهای بررسی شده تحلیلی از وضعیت این مراکز بر مبنای نظرات مخاطبین و ساکنین محدوده های مطالعاتی ارایه گردد. همچنین درنهایت با جمع بندی و نتیجه گیری و ارایه ی پیشنهاد هایی در راستای بهبود اتخاذ تصمیمات مدیریت شهری در حوزه ی مکان گزینی مراکز تجاری-تفریحی، تلاش شد تا با ارایه ی توصیف صحیحی از وضعیت موجود این مراکز در شهر تهران، گامی در راستای بهبود کیفیت مکان گزینی این مراکز در آینده برداشت.

مراکز تجاری-تفریحی ، ارزیابی ، رتبه بندی ، تحلیل سلسله مراتبی ، تکنیک تاپسیس ، مکان گزینی ، مکان یابی