مهدی گچلو - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
عباس روزبهانی - استادیار گروه آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
محمد ابراهیم بنی حبیب - دانشیار گروه آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

وجود یک رویکرد جامع در ارزیابی عملکرد حوضه های آبریز، می تواند باعث کاهش آسیب پذیری در شرایط بحرانی و تمرکز بر روی مهم ترین نقاط آسیب پذیر حوضه آبریز شود. در این پژوهش برای اولین بار از روش تحلیل ریسک درخت خطا برای ارزیابی حوضه آبریز از جهات مختلف کمی، کیفی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی استفاده شد. رویداد نامطلوب در این ساختار، ریسک کلی حوضه آبریز است. در این روش طی فرآیندی از بالا به پایین عوامل منجر به وقوع رویداد راس، شامل مخاطرات طبیعی (تغییر اقلیم خشکسالی، افزایش جمعیت و ... )، و تهدیدهای انسانی (برداشت های بی رویه، احداث سد، چاه غیرمجاز، و آلودگی های منابع ابی و .. ) شناسایی و در قالب رویدادهای پایه و میانی در ساختار درخت خطا جای گرفتند. در نتیجه یک چارچوب کلی از کلیه عوامل دخیل در شکست حوضه آبریز (شکست کمی، کیفی، اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی) ارایه شد؛ تا دلایلی وقوع ریسک و پایین بودن قابلیت اطمینان پذیری حوضه آبریز بررسی و تحلیل شود؛ که این چارچوب جامع می تواند یک معیار یا شاخصی برای تصمیم گیرندگان جهت مقایسه وضعیت حوضه های آبریز درجه یک و دو از نظر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و محیط زیستی باشد.

تحلیل درخت خطا، تحلیل ریسک، حوضه آبریز، کمیت و کیفیت آب