مریم همتی - پژوهشگر گروه پولی ارزی، پژوهشکده پولی بانکی

ساختار کنونی روابط بانک مرکزی با شبکه بانکی در ایران اعمال نظارت بر بانک ها کنترل پایه پولی را بسیار دشوار می کند. فقدان راهکارهای عملی مناسب برای مدیریت بدهی بانک به بانک مرکزی باعث شده سهم زیادی از رشد پایه به بدهی بانک ها اختصاص یابد. بررسی ریشه های علل افزایش بدهی بانک ها به بانک مرکزی نشان می دهد سیاست های مالی دولت کسری پنهان بودجه، ناترازی منابع مصارف بانک ها، سیاست های نظارتی، کاستی اقتدار قانونی بانک مرکزی در قبال اضافه برداشت از مهم ترین عوامل در شکل گیری این پدیده است. در این زمینه، راهکارهایی که سیاست گذار پولی می تواند در افق های کوتاه مدت میان مدت به منظور کنترل اضافه برداشت بانک ها استفاده کند عبارت است از پنجره تنزیل، تعمیق توسعه بازار بین بانکی، تقویت نظارت بر چگونگی مدیریت در بانک های بدهکار، کاهش نرخ سپرده قانونی. در افق بلند مدت نیز ارتقای سطح شفافیت در آمارهای پولی اصلاح روابط دولت بانک مرکزی از اقداماتی است که باید مورد نظر مقام های پولی مالی قرار گیرد.