وحید ملیحی - دانشجوی رشته مهندسی شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زابل

لازمه دریافت زیبایی و درک زیبا شناسی بخصوص در حیطه معماری و شهرسازی، فراگیری اصول و مبانی آن است. عوامل مهم در زیباشناسی و به عبارتی مبانی آن عبارتند از : گرافیک (فرم، رنگ، نور) ، انسجام ، خلاقیت ، حس آرامش و آسایش و هویت. البته نه به طور مطلق بلکه به عنوان پایه و وجه اشتراک میان انواع زیبایی. ویژگی‎های بصری و کیفیت‎های ترکیبی یا هندسی محیط، تعریف قاعده و ضابطه ای سیال و قابل تغییر برای رنگهای به کار رفته در عناصر و روشن نمودن و بارز نمایی محیط و پدیده ها در مبنایی به نام گرافیک نهفته اند. در کنار این مبنا، انسجام، فرایند سازمان دهنده نظم در فضا است، در قبال این نظم هم زیبایی نمود پیدا خواهد کرد. حال صرف نظر از زیبایی های ظاهری و جلوه هایی که پدیدار می گردد، زیبایی باید به گونه ای باشد که به مردم انبساط خاطر دهد و آنها را به محیط و شهر علاقمند کند. حس آرامش و آسایش در مبانی زیبایی عبارت است از اقدامات یا عناصری که آرامش را هر چه بیشتر به مردم القا کند که از ارکان مهم زیبایی شناسی به شمار می رود. همچنین با خلاقیت یا به عبارتی کنار هم قرار دادن افکار و ایده هایی که تا قبل از این پنداشته می شد به یکدیگر ربطی ندارند، می توان افکار مختلف را با یکدیگر ترکیب و یک ایده نو که مفید هم هست بوجود آورد. در نهایت هویت شهری مطرح می شود در پس ظاهر و در بطن مکان، محیط و شهر نهفته است. رخدادها، کنش ها، روابط جاری در بین ساکنین و مردم شهر و تعاملات آنان، عوامل تشکیل دهنده هویت هستند. پس هویت، خاطره می آفریند و خاطره ها زیبا هستند. لازم است به اختلاف و درک و سلیقه بشری در این مورد اشاره کرد که با اختلاف زیبایی متفاوت است. فرهنگ، خانواده، محیط و غیره تأثیرات شگرفی در ادراک زیبایی دارند. با درک این مسائل به خوبی می توان دریافت که زیبایی نسبی است.

زیباشناسی ، زیبایی ، محیط شهری، رنگ ، خلاقیت ، آراستگی ، فرم ، هویت