محمدرضا پورجعفر - عضو هیئت علمی و دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس
زهرا خدائی - کارشناس ارشد شهرسازی- گروه طراحی شهری پژوهشکده فرهنگ و هنر

بشر امروزی در اثر بر هم زدن توازن زندگی، فاصله گرفتن از طبیعت و ارزش های انسانی، عدم توجه به فاکتورهای محیطی و بومی، رفتار سلطه جویانه و استفاده ابزاری از طبیعت به بحرانی عظیم گرفتار شده است و خودرا در مواجهه با آینده ای مبهم و خطرزا می بیند. این امر سبب شکل گیری تدریجی رویکردی به نام توسعه پایدار شده است. در رویکرد توسعه پایدار سعی می شود از بروز مسائلی هم چون نابودی منابع طبیعی، تخریب اکوسیستم ها، رواج بی عدالتی، آلودگی، افزایش بی رویه جمعیت و پائین آمدن کیفیت زندگی انسان ها جلوگیری شود. در واقع شرایط جامع پایداری زمانی فراهم میشود که مجموعهای از پایداری زیست محیطی با هدف تعادل اکولوژیک، پایداری اقتصادی با هدف بقای اقتصادی، پایداری اجتماعی با هدف عدالت اجتماعی و پایداری کالبدی با هدف تعادل مورفولوژیک ایجاد شود. در این مقاله با استفاده از روش اسنادی به بررسی مسأله توسعه ی شهری پایدار، نظریات در رابطه با مفاهیم و تعاریف توسعه پایدار شهری و کارکرد فضاهای عمومی شهری پرداخته شده است. در ادامه شاخص شناسی توسعه پایدار از منظر کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بیان شده است. هم چنین سعی شده است تا شاخص های پایداری شهری پس از شناخت، طبقه بندی شده و ملاحظات اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی ، کالبدی و زیست محیطی آنها در بستر اجرایی شهرهای پایدار مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد تا از این گذار به شاخص شناسی جامعی از اصول و قواعد توسعه پایدار شهری دست یابد. ماحصل این جستار به این مطلب اذعان دارد که به کارگیری اصول شهر پایدار در طراحی شهرها نه تنها موجب کاستن مصرف انرژی و ایجاد اقتصادی پایدار می گردد بلکه در نظر گرفتن این اصول به ایجاد محیط زیست سالم تر و زندگی سعادتمندتر در عصر حاضر منجر گردیده و می تواند راهگشایی برای شهرهای کنونی ما در رسیدن به پایداری در تمامی عرصه ها باشد.

پایداری اقتصادی- اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی، توسعه پایدار شهری، شاخص شناسی، شهرپایدار