تداخل RNA interference RNA

تداخل (RNA (RNA interference که به اختصار RNAiنامیده می شود یک فرایند طبیعی در موجودات زنده است که به منظور کنترل بیان ژن پس از رونویسی به کارگرفته می شود. این فرایند اولین بار در گیاهان تراریخته شناسایی شد که پس از آن در یک کرم لوله ای به نام سنورابتیدیس الگانس مورد بررسی قرار گرفت در نهایت در سال 2006 جایزه نوبل پزشکی را برای محققین این فرایند به ارمغان آورد. در این فرایند رشته های RNA دورشته ای طویل توسط آنزیم نوکلیاز Dicer به قطعات کوچک دورشته ای بنام رشته های RNA تداخلی کوچک (interfering RNA small) تبدیل می شوند که عناصر کلیدی در این پدیده هستند. سپس یک مجموعه پروتیینی خاموش گر القا شده توسط RNA (RNA–induced silencing complex، (RISC به این قطعات دورشته ای کوچک متصل شده یک رشته از بین رفته، RISC های فعال RISC Activated) )ایجاد می شوند که قادر به شناسایی برش mRNA ژن هدف خواهند بود. این پدیده یک وسیله دفاعی علیه ویروس ها، قطعات ژنتیکی خارجی ژن های جهش یافته نیز می باشد. بسیاری از ویروس ها دارای RNA دورشته ای هستند که پس از ورود به سلول میزبان به Dicer متصل شده توسط RISC نابود می شوند. ژن های جهش یافته (Transposone) نیز پس از رونویسی ساخت mRNA، با رشته دیگری که به صورت مکمل ازروی آنها ساخته می شود دو رشته ای شده به شیوه مشابه نابود می شوند. صدها ژن در ژنوم انسان، مولکلولهای RNA کوچک (microRNA) تولید می کنند که حاوی رمزهایی از سایر بخش های ژنوم می باشند. این ملکولها می توانند ساختمان دورشته ایایجاد کرده، مکانیسم تداخل RNA را فعال کنند بدین وسیله مانع ساخت پروتیین های مربوطه شوند. امروزه از این پدیده می توان در محافظت ژنوم در برابر حملات ویروس ها، به عنوان یک ابزار ژنتیکی برای شناسایی عملکرد ژن ها، درمان بیماری های ژنتیکی خاموش کردن ژن های مضر در بیماری های خاص استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

RNA interference RNA–induced silencing complex ، Dicer ، small interfering RNA