فاطمه زبیری - بخش علوم تشریح دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه
عباس احمدی - بخش علوم تشریح دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه
رجبعلی صدرخانلو - بخش علوم تشریح دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه
آراز رابری - بخش علوم تشریح دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه

سیکلوفسفامید به عنوان یک عامل آلکیله کننده سایتوتوکسیک به طور گسترده ای در درمان سرطانهای مختلف نیز به عنوان یک عامل سرکوب کننده ایمنی در پیوند عضو بکار می رود فسفورامیدموستارد آکرولیین دو متابولیت عمده فعال سیکلوفسفامید را تشکیل می دهند اثرات انتی نیوپلاستیک سیکلوفسفامید مربوط به فسفورامیدموستارد اثرات سمی آن مربوط به آکرولیین می باشد .علی رغم کابردهای وسیع کلنیکی، سیکلوفسفامید موجب بروز اثرات جانبی زیادی از جمله آسیب اختلالات تنفسی گوارشی می شود روش کار: مطالعه حاضر بر روی 20 قطعه موش رت بالغ نر 220±20)گرم) که در شرایط استاندارد نگهداری می شدند صورت گرفت که در دو گروه تست که بطور روزانه داروی سیکلوفسفامید با دزmg/kg6و گروه کنترل که نرمال سالین از طریق گاواژدریافت می کرد پس از 45 روز توسط گاز CO2 آنها را بی هوش کرده پس از خونگیری جهت تهیه پلاسما، نمونه های بافتی از نای ریه تهیه شد بعد از فیکس شدن جهت بررسی میکروسکوپ نوری مورد پاساژ رنگ آمیزی E&H تولوییدین بلو قرار گرفتند سپس مطالعات هیستولوژیکی هیستومورفومتری صورت گرفت در پلاسمای تهیه شده نیز میزان پراکسیداسیون چربی میزان توان آنتی اکسیدانتی مورد ارزیابی قرار گرفت نتایج نتایج حاصل از بررسیهای صورت گرفته نشان داد که سیکلوفسفامید در گروه تست سبب کاهش کاملا معنی داری در اپیتلیوم مخاط زیرمخاط تعداد مقاطع غدد نایی در واحد سطح شده است خونریزیهای ریز آماس در ناحیه مخاط زیر مخاط مشاهده شد سیکلوفسفامید همچنین باعث افزایش کاملا معنی دار تعداد ماست سلها در مخاط وزیرمخاط نای شده است در بافت ریه سبب افزایش ضخامت تیغه های بین آلویولیوکاهش کاملا معنی داری در تعداد پنوموسیتهای نوعII در واحد سطح سبب افزایش کاملا معنی داری در تعداد ماست سلهای گرانوله ودگرانوله شده است در بافت ریه خونریزی های ریز آماس مشاهده گردید در بررسیهای صورت گرفته روی پلاسما نیز در میزان پراکسیداسیون چربی میزان توان آنتی اکسیدانتی موجود در پلاسما تفاوت معنی داری بین گروه تست کنترل مشاهده شد. نتیجه گیری: آزمایشات بیوشیمیایی هیستوپاتولوژیکی این مطالعه نشان داد که سیکلوفسفامید باعث بروز آسیبهای تنفسی از طریق اکسیداتیو استرس می شود.

سیکلوفسفامید، نای، ریه هیستولوژیک رت