رضا صداقت - استادیار گروه پاتولوژی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه شاهد
علی نقی تقی پور - دامپزشک شاغل در بخش خصوصی شهرستان گرمسار
محمد سلطانی - دانشجوی دکترای دامپزشکی عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار
محمدحسین غفوریان - دانشجوی دکترای دامپزشکی عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

لوکوز لنفوییدی از بیماری های نیوپلاستیک ماکیان است که مشخصه آن وقوع تدریجی در گله، مرگ میر کم ولی مداوم توموری شدن بورس فابرسیوس همراه با متاستاز بسیاری از اندام های داخلی دیگر به خصوص کبد، طحال کلیه می باشد. در ماکیان مرگ میر نا شی از لوکوز لنفویید بیشتر در سنین 16 هفتگی بالاتر دیده می شود. در فروردین 1388 یک قطعه لاشه مرغ بومی تخم گذار برای کالبد گشایی تعیین علت مرگ به کلینیکمهر شهرستان گرمسار ارجاع داده شد. در تاریخچه هیچ نوع علایم بالینی مشاهده نشد مرغ در حالیکه سالم بوده حتی روز قبل از مراجعه تخم گذاری کرده بود، به طور ناگهانی تلف شده مورد کالبد گشایی قرار گرفت. در کالبد گشایی تورم بزرگ شدگی کبد همراه با حضور لکه های سفید متمایل بهزرد فراوان روی آن جلب نظر می کرد.همچنین بورس فابریسیوس متورم در برش، ندول های برجسته داخل آن مشاهده شد. در سایر اندام ها هیچگونه ضایعه ظاهری دیده نشد. برای تشخیص دقیق بیماری، از کبد بورس نمونه هایی تهیه در داخل فرمالین %10 به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال از آنها مقاطعmm5 تهیه با E&H رنگ آمیزی سپس مورد ریز بینی قرار گرفت. در بررسی ریز بینی بافت کبد ارتشاح شدید لنفوبلاست ها به صورت پراکنده در بین سلول های کبدی مشاهده شد. در بورس نیز تعدادی لنفوبلاست دیده شد که داخل فولیکول های بورس اطراف عروق خونی تجمع کرده بودند. با توجه به اینکه سن مرغ10ماه بود، نوع بیماری علت مرگ لوکوز لنفویید تشخیص داده شد.انتقال این بیماری از طریق تخم مرغ اهمیت زیادی دارد در کنترل این بیماری نیز، روش ریشه کنی ارجح است ولی هیچ واکسنی نمی تواند علیه مرگ میر ناشی از تومور ایجاد حفاظت کند. در نواحی که لوکوز ریشه کن شده است ایمن ساختن گله های مادر به عنوان راهی جهت فراهم نمودن ایمنی مادری در جوجه های حاصل مطرح می باشد.

لوکوز -طیور-گرمسار