ارزشیابی ارتقای کیفیت نظام آموزش عالی

نظام آموزش عالی در کشورهای توسعه یافته درحال توسعه مسیولیت تعلیم تربیت نیروهای متخصص برای بخشهای مختلف جامعه، تولید دانش انجام پژوهش را برعهده دارد. آموزش عالی به عنوان مرکز توسعه دانش پژوهش همچنین فضایی برای رشد خلاقیت نوآوری، یکی از با ارزشترین نهادهایی است که جامعه در اختیار دارد. نهاد یاد شده از یکسو وظیفه حفظ انتقال میراث فرهنگی رشد توسعه آن، از سوی دیگر پاسخگویی به نیازهای جامعه خویش توسعه نیروی انسانی را برعهده دارد. درواقع نظام آموزشی به ویژه نظام آموزش عالی در شرایط کنونی رابطه مستقیمی با توسعه همه جانبه جوامع دارد؛ به عبارتی رشد توسعه جوامع به رشد توسعه نظام آموزش عالی آنها وابسته است باتوجه به این مهم کیفیت آموزشی پژوهشی ازجمله دغدغه هایی است که همیشه نظامهای دانشگاهی برای دستیابی به آن تلاش میکنند ضمن اینکه ارتقای مستمر کیفیت آموزش عالی مستلزم استفاده از ارزیابی های آموزشی است. پرواضح است که تضمین کیفیت در آموزش عالی بدون ارزیابی آن امکان پذیر نیست. مفهوم کیفیت به معنای عام خود از قدیم الایام درآموزش عالی مطرح بوده است. اما گسترش توجه به مفهوم کیفیت در معنای جدید خود از اوایل دهه 80 میلادی، سبب ظهور بروز زبانی جدید در آموزش عالی با محوریت مقوله کیفیت گردید. در طی دو ده گذشته، اغلب نظام های آموزش عالی جهان کوشش هایی برای انجام ارزیابی بهبود کیفیت آموزش، پژوهش عرضه خدمات تخصصی در سطح دانشگاه نیز در سطح نظام های آموزش عالی به عمل آورده اند. کشورهایی که به کسب تجربه موفق در این زمینه نایل آمده اند، به انجام ارزیابی مستمر پرداخته اند از ارزیابی درونی به عنوان رویکردی زیربنایی جهت اشاعه فرهنگ کیفیت استفاده کرده اند. در اغلب این کشورها انجام ارزیابی درونی براساس هدف های واحد سازمانی آموزش عالی انجام میشود. در ایران نیز اجرای طرح های مربو به ارزیابی مستمر از سال 1375 آغاز شد پس از آن کوشش هایی در انجام ارزیابی درونی در گروه های آموزشی دانشگاهی به عمل آمده است. اما در این تجربه ها هدف گذاری برای ارزیابی درونی گروه های آمو زشی همواره با چالش مواجه بوده است. ارزیابی درونی یا خودارزیابی مرحله اول الگوی اعتبارسنجی است. ارزیابی درونی به عنوان فرآیند خود در آینه دیدن چنانچه از طرف اعضاء هیات علمی کارکنان یک نظام آموزشی، پذیرفته شود به عنوان یک ابتکار عمل از متن یک نظام با اهداف تقویت حمایت از خلاقیت های درون گروهی برنامه ریزی جهت ارتقاء کیفیت فعالیتهای آن نمود پیدا کند میتواند به تغییر وضعیت موجود اصلاح نقاط ضعف بهبود ارتقاء کیفیت نظام یا برنامه مورد ارزیابی منجر شود. اجرای برنامه های آموزشی بدون ارزشیابی ملزومات آموزشی پایش دستیابی به پیامدها تعیین شده، کارایی اثر بخشی لازم را نخواهد داشت. از آنجا که برگزاری یک دوره آموزشی با کیفیت موثر، نیاز به زیرساختها مولفه های متنوع متعددی دارد، ارزشیابی برنامه های آموزشی نیز باید تمام این مولفه ها را در بر داشته باشد.

کلیدواژه ها:

ارزشیابی ، ارتقای کیفیت ، آموزش عالی