زهره خسروی - گروه پژوهشی اپتیک کوانتومی، گروه فیزیک دانشگاه اصفهان
حمیدرضا فلاح

اولین دیود سفید از ترکیب دیودآبی 460nm با فسفر YAG:Ce که مبدل رنگ زرد می باشد، ساخته شد اما تولید نور سفید از دیود فرابنفش با سه فسفر مبدل آبی، سبز و قرمز دارای بهره تابندگی وضریب رنگ نمایی ( CRI) بالایی است و می تواند به عنوان سیستم روشنایی به خوبی جایگزین لامپ های هالوژن و مهتابی شود. از میان دیود ها، دیودهای برپایه نیترید را به علت داشتن ساختارورتزایت که منجر به قطبش خودبه خودی و پیزوالکتریک می شود و نیز گاف انرژیِ مناسب قابلیت تزریق برای ساختن نیمرسانای نوع n و p ترجیح می دهیم. در این کار به مطالعه خواص فیزیکی برخی فسفرها پرداختیم، به ویژه فسفرهای مبدل قرمز که کمیاب ترین نوع فسفرها می باشند. طول موج نشری فسفر توسط برانگیختگی ناشی از دیود به شدت به شبکه میزبان وابسته است. ازمیان عناصر خاکی کمیاب یون های دو وسه بار یونیده Eu به دلیل داشتن طیف نشری پهن، بهره کوانتومی بالاو همپوشانی مطلوب طیف برانگیخته حاصل از فسفر باطیف نشری دیود ترجیح داده می شود. به خصوص + Eu3 در میزبان های تنگستن و مولیبدن بهتر از سولفید ها و فلوئوریدها هستند؛ طیف نشری +Ca Mo Si O Eux3 در طول موج قرمز پر شدت بوده و به عنوان فسفر مبدل قرمز برای تولید نور سفید از دیودفرابنفش ترجیح داده می شود.