سید یعقوب موسوی - دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
رضا ویسی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
مریم محمدی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری – آمایش شهری، دانشگاه پیام نور، رشت، ایران
فاطمه عاشوری - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران

افزایش سریع جمعیت شهرها، نبود امکانات شهری مناسب، حاشیه نشینی، روستاگرایی شهری و ... از مسایل عمده شهرهای کشورهای در حال توسعه محسوب می شود. در کشور ایران نیز اکثر شهرهای بزرگ بخصوص آنهایی که مرکز استان تقلی می شوند با پذیرا بودن تعداد عظیمی از مهاجرین همواره بر رشد جمعیت و توسعه فیزیکی آنها افزوده می شود. شهر رشت نیز از جمله شهرهایی است که با پدیده مهاجرت پذیری مواجه بوده است. ورود مهاجرین با خرده فرهنگ های مختلف، ساختار اجتماعی و فرهنگی شهر را دست خوش نوعی بی نظمی و دگرگونی کرده و موجب بروز نارسایی هایی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شده است. جمعیت شهر رشت از 188957 نفر در سال 1355 به 649491 نفر در سال 1390 رسیده است. پیامد این افزایش جمعیت، توسعه ی فیزیکی بی ضابطه شهر بوده که اکنون در مسیر خود با محدودیت های زیادی روبه رو شده است. ادغام شدن 10 روستا حاشیه شهر در محدوده خدماتی شهر و افزایش چشمگیر قوم گرایی در محلات حاشیه شهر و سهم بیشتر این نواحی شهر از مهاجران روستایی در مقابل بومیان شهر و مسایل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی که این عوامل به شهر تحمیل نموده اند گوشه ای از پیامدهای روند شهرنشینی سریع در شهر رشت می باشد. بنابراین پژوهش حاضر با علم به موارد مذکور و با هدف بررسی و تحلیل ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جوامع ساکن در محلات حاشیه ای شهر رشت، و با روش پیمایشی انجام گرفته است. نتایج حاصل از یافته های پیمایشی تحقیق نشان داد که خصوصیات اجتماعات ساکن در مناطق مختلف شهر رشت از دید جامعه شناسی با هم دارای تفاوت هایی هستند. در نهایت ضمن تشریح نتایج پیمایشی تحقیق، پیشنهاداتی در این زمینه ارایه شده است.

ساخت یابی اجتماعی، شهرگرایی، شهرنشینی، مهاجرت، حاشیه نشینی، رشت