اندیشه عالمان بغداد (مکتب بغداد) در مسیله ولایت تکوینی

سال انتشار: 1395
محل انتشار: فصلنامه نقد و نظر، دوره: 21، شماره: 82
کد COI اختصاصی: JR_JPT-21-82_001
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 457

نویسندگان

دانشیار دانشگاه ادیان و مذاهب

دانشجوی دکتری دانشگاه ادیان و مذاهب

چکیده

ریشه یابی معنایی عبارت نوظهور ولایت تکوینی نزد متکلمان مکتب بغداد اهمیت فراوانی دارد و این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، اندیشه متکلمان بغداد را در مسیله ولایت تکوینی بررسی می کند. برخی از عالمان معاصر برای ولایت تکوینی شاخصه هایی مانند: خلق ایجادی کل یا بخشی از عالم توسط اولیا (علت فاعلی بودن اولیا برای عالم)، ابقای وجودی کل یا بخشی از نظام عالم توسط اولیا (اولیا علت ایفای عالم باشند)، تدبیر کل نظام عالم و یا بخشی از نظام عالم به توسط اولیا، و ساطت آنان در همه فیوضات و یا وساطت در بخشی از فیوضات، اطاعت کل عالم از ولی و یا اطاعت بخشی از عالم از او، تحقق مجعزه، خرق عادت و کرامت به دست اولیا را مطرح می کنند. از میان شاخصه های ولایت تکوینی، تنها شاخصه ای که در اندیشه متکلمان بغداد قابل رصد است، تحقیق امور خارق العاده به دست ایمه: بوده و دیگر شاخصه ها از شیون ایمه محسوب نمی شده است. در این پژوهش نشان داده می شود که متکلمان بغداد، یعنی شیخ مفید، سیدمرتضی، شیخ طوسی و محقق کراجکی بسیاری از روایت های اعجاز ایمه را در آثارشان منعکس نکرده اند. آنان تصریح دارند که اعجاز و تصرف خارق العاده که گاهی به ایمه نسبت داده شده، فعل خداوند است که به دست انبیا و اوصیا انجام می دهد.

کلیدواژه ها

ولایت تکوینی، مکتب بغداد، ولایت، تصرف تکوینی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.