زهرا شیرانی - کارشناس ارشد طراحی شهری،دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر ، تهران، ایران
پروین پرتوی - دکتری شهرسازی، استاد گروه شهرسازی،دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
مصطفی بهزادفر - دکتری شهرسازی، استاد گروه شهرسازی،دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

تا بآوری در شهرسازی مفهوم نوظهوری است که در سطح جهانی از اوایل دهه 1990 میلادی مورد توجه قرار گرفته است.این مفهوم در ابتدا دارای دیدگاهی صرفا اکولوژیکی بود، لیکن در طی زمان گام به گام توسعه یافت و به ابعاد و مسایل دیگرمرتبط با جوامع شهری، چون اجتماعی، اقتصادی و ... نیز توجه شد. یکی از ابعاد پراهمیت تاب آوری، بعد فضایی است کهبه ادامه حیات فضاهای شهری با حفظ هویتشان در طی تغییرات مختلف م یپردازد. در بررسی تاریخی فضاهای شهری،میزان متفاوت حیات آنها و به عبار تدیگر تفاوت در میزان تاب آوری اشان مورد توجه است. ازای نرو می توان این سوال رامطرح کرد که چه عواملی در تاب آوری یک فضای شهری اثرگذار است ازطرفی یکی از انواع فضاهای شهری که علیرغمتغییرات و بحران های مختلف محیطی در طی تاریخ به نحو مطلوبی به حیات خویش ادامه داد هاند، بازارهای سنتی هستند.لذا این سوال نیز پیش می آید که چه عواملی سبب تاب آوری در بازارهای سنتی طی ادوار طولانی شده است در این راستاپژوهش حاضر با هدف پاسخ به سوالات مطرح شده، به طورخاص در بررسی بازار قیصریه شهر اصفهان می کوشد به عواملیبپردازد که موجب تاب آوری این فضای شهری شده است. روش پژوهش، کیفی و مبتنی بر بررسی موردی با استفاده از شیوهتوصیفی-تحلیلی و رویکرد تحلیل محتواست. ابتدا با شیوه استدلال قیاسی و مراجعه به منابع معتبر، دو عامل اجتماعی وکالبدی تاب آور ب ه عنوان شاخص های مدل مفهومی تاب آوری فضایی ارایه شده و سپس با بررسی نمونه موردی تحقیق ونیز تحلیل محتوای استقرایی متن مصاحبه های انجام گرفته، درجهت تدقیق عوامل موثر در تداوم استفاده از نمونه موردیپژوهش، به تدوین شاخص های تاب آوری فضایی اثرگذار در بازار قیصریه اصفهان اقدام شده است. نتایج اجمالی این تحقیقحاکی از این است که ساخت انعطاف پذیر و مستحکم بازار همراه با حفاظت و مرمت مستمر از آن در کنار وجود کاربری هایمتنوع، هویت منحصر به فرد فضا، آسایش محیطی و زیبایی در فضا، امکان دسترسی به فضاها و کاربری های مختلف از اینفضا و سرانجام تعلق خاطر به مکان در بازار قیصریه اصفهان به تاب آوری فضایی این فضای شهری تاریخی انجامیده است.

تاب آوری، تاب آوری فضایی، بازارهای سنتی، بازار قیصریه اصفهان