احمد کاظمی
مصباح الهدی باقری - استادیار دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)
حسن سعدآبادی - کارشناس ارشد معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع)

موضوع رهبری معنوی در ادبیات رایج مدیریت، موضوعی فوق العاده مهم و در عین حال، تکبعدی و نگاه به آن، عموما ابزاری و عینی است. نگاهی کوتاه به مقالات این زمینه نشان می دهد که مقصود از ویژگی های معنوی رهبران و رهبری معنوی در ادبیات علمی موجود، رهبری بر اساس معنویت منهای دین است. با توجه به غنای وافر تعالیم وحیانی و اسلامی صادر در این موضوع از یک طرف و محتوای پربار تاریخی آن (از صدر اسلام تا وقایع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس) از طرف دیگر، می توان به ترسیم چارچوبی چندبعدی، نو و متمایز دست یافت. بنابراین، در این مقاله با مداقه و غور در طریقت و مشی فکری، عملی و مباشر یکی از سرداران دوران دفاع مقدس، سرلشکر پاسدار شهید احمد کاظمی تلاش می شود الگویی نظام مند از رهبری معنوی که بر اساس ارزش های معنوی اسلامی نهادینه شده و به معنای خدامحوری و خداباوری در همه امور و حرکت در جهت کسب مقام خلافت اللهی است، عرضه شود. در این تحقیق، با استفاده از نظریه داده بنیاد، مضامین و کدهای متعددی از 13 مصاحبه دوستان و نزدیکان شهید کاظمی استخراج شد و سرانجام به مدلی برای تبیین الگوی شکل گیری وجوه مختلف رهبران معنوی و روابطشان با پیروان دست یافت. در این مدل، عواملی همچون محیط رشد، پیش زمینه های موثر در مسیر رشد افراد، معرفت و خودسازی و ویژگی ها و رفتارهای فرمانده منجر به ایجاد تولی روحی، فکری و رفتاری در نیروها می شود و فرآیند نفوذ اتفاق می افتد.

رهبری، دین و معنویت، رهبری معنوی، ارزش های اسلامی، احمد کاظمی، دفاع مقدس