علی نقی امیری - دانشیار دانشگاه تهران و معاون آموزشی دانشکده مدیریت پردیس بین المللی قم، دانشگاه تهران
عباس رشنوادی - دانشجوی دوره دکترای مدیریت دولتی دانشگاه تهران پردیس بین المللی قم

هدف این مقاله بررسی چگونگی رابطه دو معیار اساسی فضیلت و صلاحیت در مدیریت اسلامی است. بررسی ها نشان میدهند که از منظر صاحب نظران مدیریت در غرب، فضیلت ها و شایستگی های فنی و تخصصی یکسان دانسته شده اند و اصولا در پارادایم مدیریت غربی، میان این دو معیار در بیشتر موارد تفاوتی قایل نشده اند (مک کولی و لاوتن، 2006). در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته و با توجه به این واقعیت که تعریف فضایل تا حدودی از دیدگاه اسلام متفاوت با نگاه غالب در دنیای غرب است، به این پرسش پاسخ داده شود که آیا در مدیریت اسلامی که ارزش های بنیادی آن تا حدودی متفاوت از ارزش های مدیریت غربی است، فضیلت ها با صلاحیت های فنی و شایستگی های تخصصی یکسان است، با تفاوتی معنادار دارد. جامعه آماری این پژوهش بدین شرح است: گروهی از اعضای هییت علمی و دانشجویان مقطع دکترای رشته مدیریت در دانشگاه های تهران، تربیت مدرس و علامه طباطبایی که با مبانی مدیریت اسلامی آشنا هستند و شماری از فضلای حوزه علمیه که نوعا در زمینه مدیریت اسلامی صاحب نظر محسوب می شوند. یافته های پژوهش پس از تجزیه و تحلیل آماری داده ها نشان میدهد که پاسخگویان در اغلب موارد ضمن تفاوت قایل شدن میان فضایل و صلاحیت ها، این دو دسته ملاک را از منظر مدیریت اسلامی الزاما یکسان ندانسته و برخلاف دیدگاه رایج در دنیای غرب و به تبع آن در پارادایم مدیریت غربی، فضیلت ها و صلاحیت ها را دو معیار نسبتا مجزا و تا حدودی متفاوت از هم می دانند.

فضیلت، صلاحیت، مدیریت اسلامی، مدیریت غربی