داوود معماری - استادیار رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین

حکیم الهی صدرالمتالهین- محمد شیرازی معروف به ملاصدرا- ( م 1050 ق) از نادر فیلسوفانی است که در کنار به کارگیری عالمانه اصول و ادله عقلی، از ادله نقلی آیات قرآن و احادیث ایمه معصوم(ع) نیز غافل نمانده بلکه اساس بنیان حکمت متعالیه و نظام فلسفی خود را بر تلفیق این ادله و تطبیق اندیشمندانه آنها نهاده و در این راه با نوآوری، ابداع و روش های ابتکاری، فصلی نو در فلسفه اسلامی و نگرشی تازه در اندیشه های کلامی، تفسیری و روایی شیعه پدید آورده است. آنچه نویسنده به دنبال تبیین و تحقیق آن است، بررسی مبانی و روش های ملاصدرا در به کارگیری، نقد، شرح و تبیین دلالت متون روایی در خلال آثار متعدد ارزشمند اوست؛ آثاری مانند اسفار اربعه ، تفسیر القرآن الکریم ، رساله سه اصل ، ... و به ویژه شرح اصول کافی . ملاصدرا جز با تمسک به مرویات معصومان(ع) و بهره گرفتن از آ نها به عنوان دلیل مستقل، یا موید دلیل عقل، توفیقی در ارایه اندیشه های بلند خود نمی یافت، درک این مهم وجه تمایز اصلی ملاصدرا با فیلسوفان پیش از اوست. البته ملاصدرا با تفکر نقادانه خود بهتر از هرکسی می دانست که ضعف اسناد، جعل و وضع، تحریف و تغییر در متون، تقطیع عبارات، نقل به معنا و... ، استدلال به روایات را با دشواری های فراوانی مواجه می سازد و مهم تر از همه، کشف و تبیین دلالت احادیث نیاز به بینشی ژرف و تسلطی کامل بر معارف اسلامی و مبانی علمی، عقلی و منطقی دارد.

مبانی، فقه الحدیث، ملاصدرا، دلیل عقلی، دلیل نقلی، احادیث جعلی، تاویل