حسن بشیر - دانشیار دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ ارتباطات، دانشگاه امام صادق (ع)
سید بشیر حسینی - دانشجوی دکتری دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق (ع)

مقاله حاضر، در بخش اول به تبیین رویکردهای نظری و ارایه ی مدل های تطبیقی عرصه تاثیر و تقابل کارکردی الگو در فضای ذهن و عین مخاطب، پرداخته و در بخش دوم به مطالعه موردی در مصداق عروسک باربی می پردازد. در رویکرد نظری، در مقام تاثیر الگو بر مخاطب، به ابعاد مسیله در سه سطح مدل نظری، تقلیل تیوریک و تحلیل پرداخته می شود؛ در سطح اول تحلیل، کارکرد اساسی الگو، همزاد پنداری در نظر گرفته شده است، که خود در سطح تحلیل دوم به سه کارکرد مطلوب آرمانی ، معیار خوب و بد و نیز سبک زندگی ، توسعه می یابد. از منظر تفکیک حوزه های عینیت و ذهنیت برتر، کارکرد شخصیت الگو بر مخاطب در پنج سطح بینش، دانش، گرایش، روش و کنش، ذکر می گردد. پس از آن مفهوم شناسی متنی و فرهنگی سه واژه متشابه اسوه ، اسطوره و قالب با یک ماتریس تطبیقی و مقایسه ای برای تبیین تفاوت کارکردگرایانه رویکرد تولیدی و شخصیت سازی در نگاه اسلامی و غربی ارایه می گردد. در پایان با توجه به تاثیر متقابل ذهنیت و عینیت از دو منظر حرکت از بعد مادی به بعد ذهنی، و حرکت از بعد ذهنی به بعد مادی، تلاش می شود، حوطه الگوسازی، با مطالعه موردی عروسک باربی، در بستر کلام مفهومی تقابل الگویی تمدنی غرب با تمدن اسلامی، و به ویژه اسلام هراسی پس از حادثه یازده سپتامبر، شاهدی بر تعیین وتشخیص تحلیلی در حوزه الگوها ارایه شود.

الگوسازی، عروسک باربی، سبک زندگی، اسوه، اسطوره، اسلام هراسی