سیدمحمد استوارنامقی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد

مسیله اصلی این مقاله، بررسی تطبیقی استعاره هایی است که تاثیر و ثرهاتا و اشتراکات فکرباعیات خیام و طلاسم ابوماضی را نشان میدهند. مبانی نظری مقاله، نظریه استعاره های مفهومی است که استعاره را از شگردی بلاغی، به ابزاری برای اندیشیدن ارتقا دادهاست. در آغاز، مبانی نظریه یادشده را بر اساس کلیدواژه های زبانشناسان شناختی بازخوانی کرده ایم و گزارشی از استعاره های مشترک رباعیات خیام و طلاسم ابوماضی ارایه داده ایم. آنگاه استعارهها را براساس مضمون به چهارگروه پدیده، به مثابه اسیر است، حیوان به مثابه انسان، است، جهان به مثابه بناست و جهان به مثابه دایره است، تقسیم کرده ایم. سپس، استعاره های با ویژگی های منفی و استعاره های دو پهلو را بررسی کرده و به تحلیل شناختی هر گروه پرداخته ایم و ارزش زیباشناسی و شگردهای هنری استعاره ها را در ذیل آن آورده ایم ومشخص کردهایم که شگردهای مهمخیام و ابوماضی، بهعنوان مبتکر بوطیقای رباعیات چندپهلو و ق صاید فل سفی، در ساختن ا ستعاره ها چی ست. مقاله با این نتیجه به پایان میرسد که نگرشهای ابوماضی در طلاسم، نشان دهنده نوعی بینامتنیت و بازتاب گفتمان فلسفی خیام است

ادبیات تطبیقی، تحلیل شناختی، برجسته سازی، پنهان سازی، رباعیات، طلاسم.