میثم عموشاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد٬ دانشگاه صنعتی سهند
ایرج عبدالهی فرد - اداره ژئوفیزیک، مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران

تهیه و توسعه مدل سرعت بهینه جز لاینفک و پر اهمیت تمامی مراحل پردازش و تفسیر داده های لرزه ای است. تهیه این مدل با دقت و اطمینان بالا به خصوص در مناطق با پتانسیل بالای نفت و گاز مانند فروافتادگی دزفول در منطقه نفتخیز جنوب‌غرب ایران (خوزستان) دارای اهمیت ویژه‌ای است.از جمله مهمترین سازند‌های مناطق نفت‌‌خیز جنوب ایران، سازند گچساران است که به عنوان پوش سنگ سازند آسماری عمل می کند.در این مقاله سعی بر آن است که با استفاده از نمودارهای لیتولوژی ، اطلاعات تکمیل چاه و داده های لرزه ای چاه های منطقه فروافتادگی دزفول وخصوصأ میدان نفتی آغاجاری مدل لیتولوژی-سرعت بهینه ای برای سازند گچساران با درنظر گرفتن تغییرات لیتولوژی‌ ارائه شود. جهت ارائه این مدل، در ابتدا مدل ریاضی چند متغیره خطی برای تخمین سرعت بر حسب لیتولوژی در هر چاه ارائه می‌شود. پس از آن یک معادله چند متغیره خطی برای سازند گچساران در کل منطقه محاسبه و به عنوان یک مدل کلی و صرفنظر از تغییرات محیطی ارائه می گردد. در پایان نیز با استفاده از برنامه‌ای به زبان MatLab سرعت برای هر لیتولوژی برآورد می گردد.در مجموع می‌توان اذعان داشت سرعت میان لایه‌ای سازند گچساران متاثر از لیتولوژی غالب آن است.