حمید عبداللهیان - استادیار دانشگاه اراک
فرنوش فرهمند - کارشناس ارشد ادبیات انگلیسی

نجدی، داستان نویس صاحب سبک معاصر، از جهات بسیار نویسنده قابل تاملی است. در داستان های او به دلیل رویکرد متفاوت به زندگی بشری و عناصر فرهنگ ایرانی نکات قابل بحث بسیاری می توان یافت. این مقاله سعی کرده است از دیدگاه نقد جدید شالوده شکنی به بررسی دو داستان از نجدی بپردازد. این دو داستان عبارت اند از: روز اسب ریزی و شب سهراب کشان. نقد شالوده شکنانه بر اساس نظریه دریدا شکل گرفت. ابتدا در فلسفه و بعد در نقد ادبی به کار رفت. پایه نقد شالوده شکنانه بر یافتن تقابل های دوتایی و بحث بر سر آنها برای یافتن موارد تناقض و درنهایت رد پیش فرض های پذیرفته شده است. نتیجه این جستجوها معمولا تردید در مبانی فرهنگی و باورهای پذیرفته شده ای است که پیشاپیش بدیهی دانسته می شود. تقابلها در داستانهای نجدی معمولا بر پایه تضاد بین انسان و حیوان انسان و طبیعت؛ و انسان و تمدن است. در داستان روز اسب ریزی تقابل بین انسان حیوان و آزادی اسارت در درون مایه اصلی تناقض هایی ایجاد کرده است که از متن استخراج می شود. در داستان شب سهراب کشان تضاد بین دنیای خشن مردسالار و دنیای معصومانه کودکانه تجربه /نا پختگی یا نقص اکمال) باعث ایجاد تضاد و تناقض می شود و در درون مایه داستان تردید ایجاد می کند.

نقد ادبی، شالوده شکنی، داستان معاصر ایران، بیژن نجدی، ژاک دریدا