مهوش واحد دوست - دانشیار دانشگاه ارومیه
علی دلایی میلان - دانشجوی دکتری دانشگاه ارومیه

شاهنامه میراث عظیم ادبی ایران است که در آن با بهره گیری از عناصر مختلف اسطوره ای، تاریخی، داستانی، غنایی و... کلیتی منسجم و منحصر به فرد شکل گرفته که آن را از حماسه های ملت های دیگر متمایز و جدا ساخته است. بهره گیری مناسب از همه این عناصر آن را حتی به میل و خواسته مخاطبان امروزی خود هم بسیار نزدیک کرده است. در شاهنامه کنش و واکنش قهرمانان و پهلوانان به شکل بسیار جذابی به تصویر کشیده شده است. این قهرمانان در سراسر زندگی پر ماجرای خود با آزمون های زیادی روبه رو می شوند که از آنها می توان به خان تعبیر کرد. گاهی این خانها گسترش یافته و با اضافه شدن ویژگی های دیگری به آنها، به حالت داستانی کامل در آمده اند که از آنها با نام هفت خان یاد می شود؛ در اینجاست که پای اسطوره به دامن قصه می لغزد و اسطوره و قصه یکی می شود. قصد ما در این مقاله بررسی نکات کلیدی و مشترک آزمون ها، خانها، هفت خان ها و هفت خان گونه های قهرمانان در شاهنامه که شمار آنها متفاوت است و سایر حماسه ها براساس روش تطبیق ساختاری است

هفت خان، اسطوره، قصه، ریخت شناسی، ساختارگرایی