محسن پور رضا بیلندی - استادیار گروه علوم مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
مجتبی شفیعی - استادیار پژوهش، گروه هیدروانفورماتیک، مرکز پژوهشی آب و محیط زیست شرق (EWERI)، مشهد، ایران
فاطمه شهابی فر - دفتر مطالعات، شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی، بیرجند
هدی موسی زاده - دانشجوی دکتری رسوب شناسی و سنگ شناسی رسوبی، واحد بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد و مدیر محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی

تخمین مقدار بارندگی به عنوان یک مولفه کلیدی در مطالعات کشاورزی و بیلان آب نیازمند یک شبکه باران سنجی با تراکم بھینه می باشد. روش ھای مختلفی مبتنی بر زمین آمار برای بھینه سازی شبکه ایستگاه ھای باران سنجی تاکنون ارایه شده اند که اکثر ا دارای نقاط ضعف می باشند. ھدف از این تحقیق کاربست یک روش نوین توسعه یافته بر پایه مفھوم احتمال پذیرش در زمین آمار، جھت طراحی بھینه شبکه باران سنجی استان خراسان جنوبی با کمترین خطا می باشد. پس از آزمون ھمگنی شبکه فعلیمتشکل از 63 ایستگاه منطقه به روش گشتاورھای خطی، با کمک واریوگرام مناسب ایستگاه ھای منتخب، احتمال پذیرش در سطح منطقه محاسبه گردید. بر اساس الگوی مکانی تغییرات بارندگی سالانه در منطقه و الگوریتم روش آماری به کار رفته، احتمال پذیرش در نقاط مختلف استان محاسب سپس دقت پذیرش در سطوح احتمال مختلف مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد، 20 ایستگاه از شبکه موجود تاثیر زیادی در تخمین بارندگی استان نداشته و جا به جایی آن ھا در حصول به شبکه بھینه، پیشنھاد می شود. ھمچنین 43 ایستگاه باقی مانده نیز مانند شبکه اولیه (با 63 ایستگاه) می توانند 36 درصد از مساحت استان را با سطح احتمال پذیرش 80 درصد، پوشش دھند. در انتھا مشخص شد با افزودن 27 باران سنج به مکان ھای مشخص شده در شبکه بھینه کارایی پوشش شبکه به حدود دو برابر حالت فعلی یعنی 65 درصد سطح منطقه می رسد.

واریوگرام اقلیمی، واریانس کریجینگ، دقت پذیرش، تراکم، باران سنج